De Omgevingswet komt eraan!

De nieuwe Omgevingswet treedt in 2021 in werking en bundelt 26 bestaande wetten voor onder meer bouwen, ruimtelijke ordening en natuur. Deze wet geeft gemeenten en provincies meer ruimte het omgevingsbeleid af te stemmen op hun eigen doelstellingen. Zo kunnen gemeenten, meer dan nu mogelijk is, rekening houden met bijvoorbeeld het verschil tussen woningen en bedrijfsgebouwen. Daarnaast biedt de wet meer ruimte voor ondernemers doordat er meer algemene regels gelden in plaats van gedetailleerde vergunningen. De Omgevingswet biedt ook meer mogelijkheden om voorlopers te belonen.

Het doel staat voorop in de Omgevingswet en niet het middel om er te komen. De houding bij het beoordelen van plannen is ‘ja, mits’ in plaats van ‘nee, tenzij’. Zo ontstaat er ruimte voor bedrijven. De ruimere afwegingsruimte voor gemeenten maakt dat er een heel ander speelveld ontstaat. Het draait om de term ‘integrale benadering van leefomgeving’. Uiteindelijk is met name de gezamenlijke afweging van belang. De gemeente maakt een strategische omgevingsvisie en een Gemeentelijk Omgevingsplan en de ondernemer vraagt de Omgevingsvergunning aan. Hiermee kan de ondernemer via één aanvraag bij één loket toestemming krijgen voor het totaal aan activiteiten die hij wil gaan uitvoeren.

De omgevingsvergunning zal onder de Omgevingswet een uitbreiding zijn van de omgevingsvergunning onder de huidige Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). In theorie is dit een mooi verhaal. Echter, in hoeverre de beoogde omslag van ‘nee, tenzij’  naar ‘ja, mits’ er daadwerkelijk komt, hangt af van hoe de lokale overheden de grotere bestuurlijke afwegingsruimte gaan inzetten. Naast het bestuurlijk apparaat moet ook het ambtelijk apparaat veranderen. Laatstgenoemde groep is gewend het ‘nee, tenzij’-principe toe te passen. De uitdaging ligt er verder in te voorkomen dat het een mislukking wordt, waarbij de oude regels én de nieuwe regels gaan gelden. Gelukkig zijn er ook al goede voorbeelden vanuit de pilots te zien.

Gé Backus
Directeur Connecting Agri & Food