Prijs voor onderzoek betere typering PRRS

Bij de typering van PRRS virusstammen is het waarschijnlijk beter om te kijken naar een groter stuk genetisch materiaal dan tot nu toe gebeurt. Door in plaats van één, zes genen te onderzoeken is beter vast te stellen of het PRRS-virus verandert en daarmee is de advisering over de aanpak door de varkenshouder te verbeteren. Jos Dortmans, R&D-onderzoeker, en Tom Duinhof, dierenarts, beide werkzaam bij GD kregen voor de verbeterde typering onlangs de European PRRS Research Award.

De GD-medewerkers ontvingen de prijs eind september tijdens een congres in Lissabon. De European PRRS Research Award is beschikbaar gesteld door Boehringer Ingelheim voor drie onderzoeksvoorstellen naar de aanpak van PRRS. Aan de Award is een prijs van 25.000 euro verbonden. Met de prijs gaan Dortmans en Duinhof samen met onderzoeker Tomasz Stadejek van de Warschau Universiteit nader onderzoek uitvoeren naar de uitgebreidere methode om PRRS-virusstammen te typeren.

Snel veranderen

Van het PRRS-virus is bekend dat het vrij snel kan veranderen. Om te onderzoeken welke PRRS-stam op een varkensbedrijf problemen veroorzaakt, kan het virus worden getypeerd met als doel een aanwijzing te krijgen of het virus op het bedrijf recirculeert, of dat er een nieuwe PRRS-stam is die voor problemen zorgt. Met deze informatie kunnen varkenshouder en dierenarts bepalen of maatregelen genomen moeten worden om verdere verspreiding binnen het bedrijf te voorkomen, of vooral om nieuwe virus-insleep van buiten te vermijden.

Tot nu toe gebeurt het typeren van PRRS-virussen door te kijken naar één gen, ORF5. ORF5 wordt beschouwd als het meest veranderlijke deel van het virus. Ten gevolge van mutaties – kleine genetische veranderingen bij de vermenigvuldiging van virus - is de gemiddelde jaarlijkse verandering op ORF5 0,5 tot 1 procent. Als bij het sequencen blijkt dat de veranderingen kleiner zijn dan 2 procent, dan wordt aangenomen dat het om het PRRS-stam gaat dat al op het bedrijf circuleerde en er geen nieuw virus het bedrijf is binnengekomen.

Recombinatie

Er zijn echter aanwijzingen dat het niet voldoende is om alleen naar ORF5 te kijken. Het PRRS-virus kan naast mutatie ook veranderen door recombinatie. Dat is een gevolg van de uitwisseling van genen met een andere PRRS-stam die tegelijkertijd hetzelfde dier heeft geïnfecteerd. Die uitwisseling kan ook op andere gedeeltes van het genetisch materiaal optreden dan op ORF5. De eerste resultaten van een eerder onderzoek door Dortmans en Duinhof wijzen daar ook op.

Virussen vergelijken

Dortmans en Duinhof gaan met de prijs van 25.000 euro daarom verder onderzoek uitvoeren naar de typering van het PRRS-virus. Samen met Stadejek gaan ze Nederlandse PRRS-virussen vergelijken met virussen uit Polen, Hongarije en Tsjechië. In het project zal daarbij de huidige methode van het typeren op basis van alleen ORF5 vergeleken worden met de nieuwe uitgebreide methode van het typeren op basis van zes gedeelten van het genetisch materiaal.

Insleep voorkomen

Uit het onderzoek kan gaan blijken dat er vaker dan tot nu toe werd aangenomen, sprake is van een nieuwe PRRS-stam op de varkensbedrijven als gevolg van recombinatie. Dat kan betekenen dat er meer nadruk nodig is op het voorkomen van insleep van nieuwe virussen.

Daarnaast zal het project een bijdrage leveren aan de kennis over de genetische diversiteit van het Europese type PRRS-virus. De onderzoekers verwachten in 2019 de resultaten te kunnen presenteren.