Rutger Jansen focust op circovirus en Ingelvac CircoFLEX

De meest recente Swine Expert Update voor varkensdierenartsen in Nederland stond in het teken van circo. Varkensdierenarts Rutger Jansen van Boehringer Ingelheim dook in de historie en ontwikkeling van het Porcine circovirus (PCV) en vermeldde de meest actuele ontwikkelingen. Ook voor varkenshouders zitten er leerzame feiten tussen.

Wat is uw belangrijkste boodschap?

'Dat de effectiviteit van ons circovaccin CircoFLEX in de Nederlandse en Europese varkenshouderij nog steeds hoog is. Dit blijkt ook uit het feit dat CircoFLEX wereldwijd al meer dan tien jaar het meestgebruikte vaccin tegen circo is. Het op basis van PCV2a gemaakte vaccin beschermt biggen sinds 2009 uitstekend tegen de nadelige gevolgen van de voorkomende types van het circovirus.'

Waaruit blijkt die effectiviteit?

'Daar heb ik diverse bewijzen voor. Ongeveer 95 procent van alle biggen wordt gevaccineerd tegen circo. Dat zouden varkenshouders niet zo massaal doen als zo'n vaccinatie niet voldoende oplevert. Wel of niet vaccineren tegen circo is een economische afweging.'

U houdt toch wel de vinger aan de pols?

'Op verschillende plekken in de wereld wordt onderzoek gedaan naar de verschillende stammen van het circovirus en de genotypes die circuleren in de varkenshouderij. Ook voeren wij onderzoeken uit om te weten of CircoFLEX effectief bescherming geeft tegen de meest relevante types.

'PCV1 is overigens nooit aangemerkt als ziekmakend. Van het genotype PCV2 zijn de subtypen a tot en met f aangetoond dankzij de techniek van sequencing. A en b zijn het meest relevant voor aan het circovirus geassocieerde ziekten. Ook PCV2d, een mutant van PCV2b, is bezig aan een voorzichtige opmars. Gelukkig gaat het muteren bij DNA-virussen zoals het circovirus veel langzamer dan bij RNA-virussen waar bijvoorbeeld het coronavirus onder valt.'

Er is toch ook al PCV3?

'Klopt, maar dat is een heel ander type circovirus. Het is voor het eerst beschreven in de Verenigde Staten in 2016 en zou een verstorende rol kunnen spelen bij de vitaliteit van biggen bij de geboorte. Er zijn steeds meer aanwijzingen dat zeugen die geïnfecteerd zijn met PCV3, meer mummies en zwakkere of doodgeboren biggen zouden werpen.

'Hoe pathogeen het werkelijk is of gaat worden, is koffiedik kijken. Vooralsnog speelt dat virustype een bescheiden rol in de Europese varkenshouderij, ook al wordt PCV3 overal in Europa gevonden. Wel is nu al duidelijk dat een vaccinatie met een op PCV2 genotype ontwikkeld vaccin niet effectief is bij een PCV3-infectie.'

Werkt CircoFLEX wel tegen andere PCV2-genotypes?

'In diverse onderzoeken is bewezen dat het kruisbescherming biedt tegen PCV2 type b en d. De resultaten van twee challenge studies met type d zijn onlangs gepubliceerd en onderschrijven dat.'

Licht zo'n kunstmatige besmettingsproef eens toe.

'Vier groepen gezonde varkens waren betrokken bij een besmettingsproef met PCV2d. Eén groep werd gevaccineerd met een experimenteel op PCV2d gebaseerd vaccin van Boehringer Ingelheim. Een tweede groep met CircoFLEX en naast beide gevaccineerde groepen stond een niet-gevaccineerde controlegroep.

'Daaruit kwam naar voren dat de gevaccineerde dieren nagenoeg identiek scoorden. De virusuitscheiding bij beide groepen was significant lager dan bij de met PCV2d besmette controledieren. Ook was de toename in gewicht van de varkens in het gevolgde groeitraject gemiddeld bijna 200 gram per dag hoger en was er significant minder uitval. Dat is voor ons het bewijs dat CircoFLEX ook bij dat circovirus genotype effectief is.'

Hoelang kun je zeker zijn van de effectiviteit?

'Als de ontwikkelingen blijven doorgaan, zoals het tot nu toe gaat met het vrij stabiele circovirus, dan kan ons vaccin nog wel twintig tot dertig jaar rendement voor varkenshouders opleveren. Maar we blijven alert.

'Zo krijgen we ooit meldingen uit het veld dat wordt getwijfeld aan effectiviteit van de CircoFLEX-enting. Dan zoeken we dat tot op de bodem uit en blijken dat allemaal incidenten te zijn.'

Geef eens een voorbeeld van zo'n incident?

'Eigenlijk draait het dan om ontbrekende communicatie tussen vermeerderaar een vleesvarkenshouder of tussen zeugenhouder en zijn personeel. Zo entte een zeugenhouder tijdelijk zijn biggen niet tegen circo en gaf die belangrijke gezondheidsinformatie niet door. De alerte afnemer van zijn biggen zag het resultaat op de streep terug in zijn stal.

'Overigens moet vaccinatie ook volgens de regels der kunst gebeuren. Denk aan het toedienen van de juiste hoeveelheid vaccin, hygiëne bij toediening en correcte temperatuur bij toepassing en bij het bewaren in de koelkast.'

Wat ziet een varkenshouder bij problemen met circo?

'Verminderde uniformiteit en slijters zijn typerend voor circo. Als sectie op zo'n achterblijver wordt gedaan, blijken de lymfeknopen duidelijk vergroot te zijn met specifieke veranderingen die onder de microscoop door een patholoog worden gevonden. Met het monitoren van de circo-enting via bloedonderzoek is de vinger aan de pols te houden.'