Rabo: corona leidt tot aanpak varkensvleesketen

De verwachtingen voor de prijsontwikkeling waren dit voorjaar nog hooggespannen. De coronacrisis heeft hier flink roet in het eten gegooid. De prijzen zijn in Europa rond maart gaan dalen en liggen nu 11 procent onder de prijzen van 2019. In Nederland zijn de prijzen begin juni nog sterker gedaald door de daling van de slachtcapaciteit en het stilleggen van de export naar China.

De verwachting is dat de prijzen in het najaar slechts langzaam herstellen, terwijl er eerder nog hoge prijzen in het najaar werden verwacht. Wat er precies gaat gebeuren, is volgens de Rabodeskundigen voor een flink deel afhankelijk van hoe de coronapandemie zich ontwikkelt. Tegelijk spelen ook de spanningen op de handelsmarkten tussen vooral China en de Verenigde Staten een rol.

Hoofdrol China op wereldmarkt

China speelt op de wereldmarkt van varkensvlees de hoofdrol door het huidige grote tekort aan varkensvlees. In 2020 zal het tekort in China naar verwachting 17 procent zijn. Daardoor zal het tekort op de wereldmarkt oplopen van 5 procent in 2019 naar 8 procent in 2020.

Door het grote tekort is de export naar China in de eerste vier maanden van dit jaar flink gegroeid. Voor Europa is China grootafnemer met ruim 60 procent aandeel in de Europese export. Ook vanuit Brazilië, Mexico en de Verenigde Staten is de export naar China flink gegroeid. Dit ondanks de problemen door het coronavirus in de slachterijen en bij vleesverwerkers en ondanks de problemen in de handelsrelatie tussen China en de Verenigde Staten.

Importpolitiek van China

De onzekerheid over de varkensvleesmarkt in de tweede helft van dit jaar heeft vooral te maken met de importpolitiek van China. Vanwege een nieuwe corona-uitbraak zijn de Chinese autoriteiten strikt gaan letten op mogelijke besmet importvlees en andere producten. Dit heeft ertoe geleid dat de levering vanaf sommige Amerikaanse, Braziliaanse en Europese bedrijven is stilgelegd.

In Europa zijn het vier slachterijen in Nederland en daarnaast slachterijen in Duitsland, Ierland, Italië en het Verenigd Koninkrijk. Vooral voor Nederland is het van belang hoe snel China weer varkensvlees toelaat.

Productieprocessen aanpassen

Om coronabesmettingen in de toekomst te voorkomen en te voorkomen dat China weer leveringen stillegt, zijn de slachterijen en vleesverwerkers hun productieprocessen aan het aanpassen. Het zal ertoe leiden dat er verbeteringen komen in de werkomstandigheden. In Duitsland is daartoe al een wet aangenomen. Dit zal wel leiden tot hogere kosten in de keten.

Verder zullen de bedrijven waar mogelijk de processen automatiseren en digitaliseren. Ook het uitsnijden verandert om producten geschikter te maken voor de retail, want de foodservice blijft op een lager pitje staan. De onlineverkoop zal toenemen.

De Chinese varkenssector probeert de eigen productie snel op te voeren, genoodzaakt door het hoge prijsniveau. Door corona zit daar wat vertraging in en de lockdown door corona heeft ook laten zien dat er problemen zijn met de distributie. Daarom worden nu strategische keuzes gemaakt. Bedrijven gaan meer integreren om grip te krijgen op de levering van dieren en ook de afzet van het vlees.

Ver onder kostprijs in de VS

In de Verenigde Staten liggen de varkensprijzen ver onder de kostprijs. Dit zal ertoe leiden dat bedrijven die kampen met gezondheidsproblemen en de bedrijven zonder een sterke relatie met een keten zullen stoppen. Rabobank verwacht een daling in de zeugenstapel om beter in lijn te komen met de vleesvarkensproductie. Ook de betere technische resultaten zetten hiertoe aan.

De productie in de Verenigde Staten zal ondanks de te verwachten krimp in aantal dieren toenemen met 1,3 procent. De export neemt toe met 18 procent waarvan 41 procent naar China gaat. De VS is daardoor afhankelijker geworden van de export naar dit land.

Productie in Europa

De productie in Europa daalde eerst met 1,9 procent. Dat zal volgens RaboResearch uitkomen op een daling van 0,5 procent in het hele jaar. In Spanje (+4 procent), Nederland (+4 procent), Denemarken (+4 procent) en het Verenigd Koninkrijk (+6 procent) stijgt de productie. In Italië is die met 21 procent teruggevallen door de grote coronaproblemen en in Polen met 10 procent mede door Afrikaanse varkenspest.

In de eerste vier maanden van dit jaar was het aandeel China bij export naar derde landen 60 procent hoger dan vorig jaar. Vanuit de EU gaat van de export naar derde landen nu 63 procent naar China. Daarmee is de EU nog afhankelijker van de export naar China dan de VS.