Keuze voor plek naaldloos vaccineren

Naaldloze toediening van vaccins kan het best op dunbehaarde plekken zoals in de nek, perianaal of bij zeugen rond de uier. Omdat het wisselen van naalden niet nodig is, kost naaldloos vaccineren doorgaans minder tijd.

Het zijn conclusies uit meerdere onderzoeken naar de verschillen tussen naaldloos vaccineren en vaccineren met naald. Bij een zorgvuldige uitvoering van beide methoden wordt tijdens onderzoeken geen verschil in bescherming gemeten. Recent onderzoek in Denemarken toont daarbij aan dat het vaccineren met de naaldloze methode net iets sneller is. Het gaat om een seconde per dier. Die tijd wordt vooral bespaard omdat het niet nodig is naalden te wisselen.

Arbeid geen belemmering naadloos vaccineren

'In de praktijk hoor je weleens dat naaldloos vaccineren minder snel gaat', reageert dierenarts Marc Schyns van MSD Animal Health. 'Het onderzoek laat zien dat dit niet het geval is. Arbeid hoeft dus zeker geen belemmering te zijn om over te stappen op naaldloos vaccineren.'

Uit ander onderzoek blijkt dat er bij naaldloos vaccineren meer keuze is in de toedieningslocaties. Het onderzoek dat werd uitgevoerd met de Idal vergeleek toediening in de nek met toediening in de perianale regio, het gebied met dunne huid rond de anus. De werking van het vaccin was daarbij niet afhankelijk van de toedieningsplaats.

Wel is er een klein verschil in reactie. Rond de anus zie je het bultje dat na vaccinatie ontstaat soms iets minder duidelijk dan op andere plekken. Het bultje ontstaat doordat het vaccin goed in de huid is terechtgekomen.

Dat je met de naaldloze methode een bultje kunt krijgen, ligt volgens Schyns voor de hand. 'Je deponeert het vaccin in de huid. Die is op deze plaats dun. Het afweersysteem gaat aan de slag met het maken van antistoffen, daar vaccineer je tenslotte ook voor. Dat je dan een reactie ziet is logisch. Bij vaccineren met de naald komt het vaccin in de spier terecht, dus veel dieper. De reactie die dan ontstaat, zie je niet.'

Dat vaccineren in de perianale regio goed werkt, is volgens de dierenarts vooral handig bij het vaccineren van zeugen. 'Die vaccineer je zo'n vier keer per jaar, dus best vaak. Bij zeugen kun je vaccineren op een plek met een weinig behaarde dunne huid zoals de perianale regio of langs de uier. En je kunt ze gemakkelijk in de groep vaccineren.'

Weinig oplosmiddel nodig

Belangrijk voordeel van naaldloze vaccinatie in de huid blijft volgens Schyns dat er maar weinig oplosmiddel nodig is voor een goede opbouw van de weerstand. Oplosmiddel is voor een groot deel verantwoordelijk voor entreacties.

'Voor met name biggen is minder oplosmiddel een voordeel. Ze zullen niet of nauwelijks reageren op de vaccinatie en weer sneller melk drinken. De kans op kraamstalberigheid is hierdoor een stuk kleiner en dat is dan weer een voordeel voor de zeugen’, stelt Schyns.