Familie-eetsysteem verbetert gedrag en voeropname rond spenen

Het onderzoek naar het familie-eetsysteem is uitgevoerd in opdracht van het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit met als partners Trouw Nutrition en Vereijken. Wageningen University & Research heeft het onderzoek uitgevoerd op het voormalige Varkens Innovatie Centrum in het Noord-Brabantse Sterksel. De uitkomst van het onderzoek is woensdag bekendgemaakt tijdens de Dutch Pork Expo in de Brabanthallen in Den Bosch.

Bij het onderzoek is gebruikgemaakt van alle inzichten die er zijn voor wat betreft het leren eten van vast voer door de biggen in het kraamhok. Daartoe is een speciaal familie-eetsysteem ontwikkeld. In het kraamhok zit geen voerbak, maar een voerplaat waar de zeug via een automatisch voersysteem haar voer krijgt. De biggen kunnen mee-eten van dit voer.

Daarbij is ook het effect van speciaal familievoer getest. In het zeugen- en biggenvoer zitten dezelfde aroma's. Behalve het aangepaste voersysteem zit er op de vloer ook een drinkbakje waar zeug en biggen uit kunnen drinken. De box is aan de voorzijde verbreed, zodat meer biggen tegelijk met de zeug kunnen mee-eten. Daarnaast is hierdoor meer snuit-snuitcontact tussen zeug en biggen mogelijk en ook onderling contact tussen de zeugen. In het hok is extra hokverrijking gebruikt waardoor meer biggen tegelijk kunnen spelen en ook samen met de zeug.

Meer etende biggen

Het onderzoek laat zien dat door alle aanpassingen meer biggen in het kraamhok leren eten. Nog maar 10 procent van de biggen heeft nog niet gegeten bij het spenen tegenover 22 procent van de biggen die in het vergelijkende onderzoek in een conventioneel kraamhok werden grootgebracht. De biggen in het familie-eetsysteem groeiden ook harder tijdens de kraamperiode.

'De kraamperiode is voor de biggen belangrijk om uit te groeien tot gezonde en sociale dieren', zegt onderzoeker Anita Hoofs van Wageningen Livestock Research. 'Ik vond het geweldig om elementen uit de gang van zaken in de natuur te kopiëren naar onze kraamstallen. Het is mijn overtuiging dat dit zijn economische vruchten gaat afwerpen en een verbetering van dierenwelzijn oplevert.'

Veel beter gedrag

Naast het veel beter leren eten is een groot voordeel van het aangepaste kraamhok en de extra hokverrijking in het familie-eetsysteem dat de biggen zich veel beter leren gedragen. Ze leren beter omgaan met de zeug en de hokgenoten en het bijtgedrag is sterk verminderd. Dat voordeel zet zich door na spenen. Op een leeftijd van negen weken, bij het einde van de proef, hebben de biggen uit het familie-eetsysteem nauwelijks beschadigingen.

'Biggen hebben rond het spenen altijd veel stress', zegt directeur Bart Hooijer van Vereijken. 'Deze studie naar de combinatie van het familie-eetsysteem en familievoer laat zien dat de zeug een grote rol kan spelen bij het verlichten van stress rond de speenperiode door haar biggen vast voedsel te leren eten, voordat ze spenen. Daarnaast betekent de afname van sociaal ongewenst gedrag minder oor- en staartbeschadigingen en daarmee meer premium biggen voor de varkenshouder.'

Klankbordavonden

Om de potentieel positieve effecten van zowel het familie-eetsysteem als het familievoer op de technische resultaten te bereiken, is verdere optimalisatie van het voer en voerregime na spenen nodig. Voor de verdere ontwikkeling van deze systemen organiseert Vereijken in samenwerking met Trouw Nutrition en Wageningen Livestock Research binnenkort twee klankbordavonden. Hiervoor worden zeugenhouders uitgenodigd om aan te sluiten en hun visie en ervaring te delen.