Wie zit er écht aan het EU-stuur?
De laatste weken heb ik me in Brussel geërgerd. De Europese Commissie (EC) omzeilt namelijk het GLB-wetgevingsakkoord dat EU-Parlement en EU-landen in 2021 bereikten en goedkeurden. Daarbij is overeengekomen de doelstellingen van de 'Van boer tot bord'-strategie niet op te nemen.
Desondanks noemt de EC in haar observatiebrief over het Nederlandse 'Nationaal Strategisch GLB'-plan (NSP) juist wel deze doelen. Het is voor mij ook onbestaanbaar dat de EC via commentaren op het NSP een extensivering van de Nederlandse veehouderij preekt! Een extensivering die niet ten goede zal komen aan de milieuprestaties van de Europese landbouw en voedselconsumptie. In tijden van hoge voedselprijzen predikt de EC richting Nederland krimp van veehouderij, in lijn met bepaalde Nederlandse kabinetspartijen.
De Commissie noemt zoiets echter niet in haar brieven aan andere vergelijkbare EU-landen met een moderne duurzaam-intensieve veehouderij waarin de varkenshouderij een essentiële rol speelt bij de verwaarding van reststromen voor hoogwaardige gemakkelijk op te nemen dierlijke eiwitten! We gaan met deze opstelling van de Eurocommissarissen richting lidstaten toe naar ongelijke behandeling, versnippering van het EU-landbouwbeleid. Niet door onze eerder bereikte GLB-wetgeving op zichzelf, maar door een EC die deze omzeilt, ondermijnt en zonder effectbeoordeling poogt aan te passen voor eigen politieke doelstellingen. Wie zit daar écht aan het stuur?
Ik krijg de indruk dat activistische ngo's via de Eurocommissarissen hun lobbyagenda's opnieuw uitrollen. Dat is democratisch onaanvaardbaar, laakbaar. De Commissie voert daarnaast een dubbele agenda uit van nationale plannen, zoals het naar de mond praten van het Nederlandse kabinet over zijn onhaalbare, onwetenschappelijke stikstofaanpak.
We merken het ook aan de steeds absurdere eisen van de milieuafdeling van de Europese Commissie voor een nieuwe derogatie onder de zwaar achterhaalde Nitraatrichtlijn: hekken langs alle waterlopen, steeds gekkere eisen, terwijl de waterkwaliteit op derogatiebedrijven goed is. En dit terwijl ons GLB-wetgevingsakkoord (2021) in de regels voor de basisbetaling voor lidstaten met veel waterlopen uitdrukkelijk een uitzondering voor bufferstroken voorzag!
Bovenstaande ontwikkelingen raken niet alleen de akkerbouw en de melkveehouderij, maar ook de varkenshouderij. Duurzame oplossingen als groene kunstmestvervangers zijn ondertussen nog altijd niet toegelaten. Mijn vertrouwen in de EC als hoedster van de EU-verdragen en wetgeving is hierdoor dan ook gedaald. In een geraffineerd samenspel lijken ngo's, activisten en dubbele agenda's vanuit bepaalde lidstaten de diensten van de EC steeds meer te sturen. Wie is nou eigenlijk rechtstreeks democratisch gekozen om áán het stuur te zitten?
Maar er zijn ook lichtpunten. Als EP-landbouwcommissie hebben we herhaaldelijk de situatie in de Europese varkenshouderij onder de aandacht gebracht. Er is daarom vanaf 10 maart 2022 een Europese reflectiegroep varkensvlees gelanceerd waarin de landbouwafdeling van de EC met de sector de uitdagingen en problemen bespreekt. Ik heb begin mei in de landbouwcommissie nogmaals benadrukt dat de toekomst van de varkenshouderij marktgedreven moet zijn, maar met grote aandacht voor bioveiligheid op het gebied van de Afrikaanse varkenspest.
De duurzame ambities van de EU op de aanpak van verspilling in de voedselketen zijn zonder de varkenshouderij niet op te lossen. Ik heb het al vaker gezegd: het varken is kringloopdier bij uitstek. Dat wisten onze voorvaderen al. Bij alle plannen van Europese etikettering voor dierenwelzijn is het essentieel dat bovenwettelijke dierenwelzijnslabels behouden blijven. De kiezer stemt voor het één, maar weigert als consument in de winkel voor meer dierenwelzijn te betalen. Het mag niet zo zijn dat de reeds beperkte mogelijkheden voor verwaarding van specifieke extra dierenwelzijnsinspanningen van de varkenshouder richting retail, vakslager en consumenten, ondergraven worden door een verplichtend Europees etiket.
Annie Schreijer-Pierik
Lid van het Europees Parlement namens het CDA