'Gewichtscorrectie big veroorzaakt onrust en faalt'

Een week later kreeg ik een zeugenhouder aan de lijn die aangaf dat de vleesvarkenshouder zijn biggen slecht afnam. Hierdoor bereikten de biggen bij deze zeugenhouder bij afleveren een gemiddeld gewicht van maar liefst 33 kilo. Ook hij is er flink boos over, de biggen boven de 30 kilo worden voor slechts 0,50 euro per kilo verrekend.

Maar wat is er nu werkelijk aan de hand? De huidige verrekening van gewichtstoeslag of -korting van 0,80 euro per kilo klopt niet. Voor de zeugenhouder zijn de voerkosten voor de biggen per kilo groei hoger dan die 80 cent. De fokker wordt in deze situatie dus 'beloond' om zijn biggen bij een lager gewicht te verkopen.

Tegelijkertijd wordt de vleesvarkenshouder die de biggen van 33 kilo ontvangt, 'beloond' om de biggen niet of te laat af te nemen. Want ook de voerkosten bij de vleesvarkenshouder zijn hoger dan de gewichtstoeslag van 0,80 en 0,50 euro per kilo. De fokker wordt in deze situatie gestimuleerd om biggen lichter te verkopen, terwijl de vleesvarkenshouder juist baat heeft om zware biggen in zijn hokken te krijgen.

Mijn conclusie is dan ook dat het huidige model van gewichtscorrectie niet werkt. De systematiek faalt. De verrekeningen zorgen ervoor dat ondernemers de verkeerde beslissingen nemen. Zoiets mag nooit de basis zijn van een verrekenmodel. Hierdoor ontstaat er onnodig veel onrust tussen fokker, intermediair en vleesvarkenshouder. Doordat er geen aanpassing vanuit de sector komt, maken individuele varkenshouders op dit moment aangepaste afspraken. Dit werkt wildgroei in de hand en zorgt voor het kwijtraken van een uniforme werkwijze.

De hoofdoorzaak van het niet werken van het huidige systeem zijn de extreem gestegen voerprijzen. Ten opzichte van het jaar 2020 zijn de voerkosten per big met 45 procent gestegen in 2022. Hierbij is nog geen rekening gehouden met de nog hogere voerprijzen in kwartaal drie van 2022. Met de huidige gewichtstoeslag of -korting van 0,80 euro per kilo worden de voerkosten al lang niet meer gecorrigeerd. Door de stijging van voerkosten minimaal te corrigeren in de gewichtstoeslag of -korting wordt er veel meer recht gedaan aan een evenwichtige verdeling voor onder- of overkilo's. Praktisch betekent dit dus een aanpassing van afgerond 0,35 euro per kilo.

De vraag is: wie gaat er als eerste mee aan de slag? Welke intermediair gaat zijn notering hierop aanpassen?

Maar wat als het buitenland, de exportmarkt, zo'n aanpassing niet accepteert? Creëren de intermediairs meer onrust dan dat ze gewoon op de oude voet doorgaan? Moet de rekenmethodiek van gewichten niet in gezamenlijkheid worden bepaald? Dat zijn veel vragen waar nog geen directe antwoorden op zijn en mogelijk aanpassingen van het correctiesysteem vertragen. En dus blijft falen.

Erik van der Hijden
Eigenaar FarmAdvies