'Respecteer de drie R's'
Als vader van een kind van 3 jaar ben ik de laatste jaren het belang van de drie R's pas echt in gaan zien. Je merkt aan een klein kind direct wanneer het moe begint te worden. Meestal is dat elke dag rond dezelfde tijd. Als de dag wat drukker is geweest, kan dat wat eerder zijn, maar veel wijkt het meestal niet af. Rust, reinheid en regelmaat, een aloude wijsheid, heeft ook bij mij thuis zijn waarde bewezen.
Mensen hebben net als dieren een biologische klok. Veel hormonen, zoals melatonine, worden volgens een vast ritme afgescheiden. Ga je de biologische klok ontregelen, dan loop je meer kans op gezondheidsklachten. Zo lijkt er een relatie te zijn tussen het werken in ploegen en een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
Varkens hebben ook een biologische klok. Daar spelen we in de dekstal op in door deze altijd zestien uur licht en acht duur donker te houden. Dit heeft een positief effect op de berigheid. Het mag duidelijk zijn dat een vast ritme niet alleen voor te insemineren zeugen van belang is, maar voor alle varkens. Bij biggen zien we dat ze op vaste tijden eten, spelen en slapen. Met het lichtregime kunnen we dit gedrag beïnvloeden: de biggen worden actief als de lampen aangaan en gaan rusten als het weer donker wordt.
Ik vermoed dat men bij gezondheidsproblemen vooral denkt aan infectieziekten (reinheid). Deze spelen natuurlijk een rol en met een goede hygiëne kunnen veel stappen worden gezet. Maar vergeet niet ook te denken aan rust en regelmaat. Bij gespeende biggen is dit zeker van groot belang. Worden de biggen op vaste tijden gevoerd? Gaan de lampen elke dag op dezelfde tijd aan en uit? Het ontbreken van rust en regelmaat kan leiden tot stress en voor de gespeende big kan dat net de spreekwoordelijke druppel zijn die de emmer doet overlopen.
Twan van Berlo
Varkensarts bij Zoetis