'Efficiënte inseminatiestal heeft zijn langste tijd gehad'

Zo'n tachtig Duitse varkenshouders kwamen woensdag naar stalinrichter Big Dutchman in het Duitse Vechta. Daar werden ze bijgepraat over de mogelijkheden om de inseminatie- en kraamstal fit te maken voor de toekomst.

Het meest urgent voor Duitse zeugenhouders is om de inseminatiestal in te richten op het in groepen huisvesten van zeugen direct na spenen. Voor 9 februari 2024 moeten ze een plan bij de veterinaire dienst hebben ingediend. Uiterlijk 9 februari 2029 moeten ze de stal hebben omgebouwd.

Meer arbeid

'De tijd van de klassieke efficiënte inseminatiestal is voorbij', zegt Christian Meyer, adviseur bij Landwirtschaftskammer Schleswig-Holstein. 'De berigheid controleren en zeugen insemineren zullen meer arbeid vergen en een andere manier van werken. Meer ruimte heeft ook consequenties voor de emissies en hygiëne.'

Netto is een oppervlakte van 5 vierkante meter per zeug nodig tot aan het werpen. 'Beweging is beter voor de gezondheid en het weerstandsvermogen van de zeug', zegt Anne Elkmann, productmanager zeugenhouderij bij Big Dutchman. 'Zeugen na spenen opvangen in een arena met voldoende uitwijkmogelijkheden is goed voor de gewenning en teambuilding.'

Op haar vraag of iemand van de aanwezigen zoiets al in of buiten de stal heeft gerealiseerd, reageert geen enkele varkenshouder.

'Had ik nog maar boxen'

Daarnaast adviseren Meyer en Elkmann boxen te benutten voor het insemineren. 'Er is ervaring met in de groep insemineren van zeugen, maar dan moet je fit, flexibel en met meerdere personen zijn. Bovendien is het voor de persoonlijke veiligheid beter om ze even vast te zetten', stelt Meyer. 'Het eerste wat iemand die zoiets al acht jaar in de praktijk brengt zegt: had ik nog maar boxen.'

Ook in de kraamstal krijgt een zeug in Duitsland meer bewegingsvrijheid. De eis is een kraamhok met minimaal 6,5 vierkante en een vrije draaicirkel van minimaal de lengte van een zeug. Nieuwe kraamstallen moeten daar al aan voldoen, maar voor bestaande kraamstallen moeten voor 9 februari 2033 ombouwplannen worden ingediend. Drie jaar later moeten die zijn gerealiseerd. Vanaf 9 februari 2038 is geen pardon meer mogelijk.

'We lopen we daarmee vooruit op regelgeving in de Europese Unie. Mogelijk komen in 2027 nieuwe Europese regels voor het houden van varkens in boxen', zegt Elkmann. 'Wat die in gaan houden, weten we nog niet. Maar als daarin meer ruimte voor kraamzeugen wordt verlangd, dan moeten we in Duitsland daarop anticiperen.'

Verder is een voldoende groot biggennest in zo'n vrijloopkraamhok essentieel. Dat is afhankelijk van het aantal biggen en het gewicht bij spenen. Voor veertien biggen van 6 kilo is 1,51 vierkante meter nodig en voor twaalf biggen van 8 kilo 1,6 vierkante meter. Elkmann adviseert een biggennest van minimaal 1,6 vierkante meter aan te houden.

Niet te ontkomen aan stro

'Houd bij de keuze van het ontmestingssysteem ook rekening met het kunnen afvoeren van stro. Er is nog geen verplichting om stro te gebruiken, maar ik verwacht dat daar op de lange termijn niet aan valt te ontkomen uit oogpunt van dierenwelzijn en het kunnen houden van varkens met intacte staarten', licht de productmanager zeugenhouderij van Big Dutchman toe.

Volgens Meyer wordt arbeid nog meer een knelpunt in de varkenshouderij. 'Dieren meer ruimte en bewegingsvrijheid geven kost extra tijd bij dieren verplaatsen en behandelen. Ook moet de fokkerij meer aandacht geven aan het selecteren van zeugen met krachtig beenwerk, omdat dat nodig is bij meer welzijn en beweging.'