'Schwein haben'

Het varken wordt al eeuwenlang als teken van voorspoed, rijkdom en vruchtbaarheid gezien. Waar het geluksvarken precies vandaan komt, blijft een vraagteken. Gedacht wordt dat het zijn oorsprong vindt in het Romeinse Rijk. De verliezer van een wedstrijd kreeg een big als troostprijs. Omdat een varken een alleseter is, in korte tijd veel vlees aanzet en zich door de vele biggen per worp snel vermenigvuldigt, had de verliezer dus 'geluk'.

In de middeleeuwen stond het varken voor rijkdom. Als iemand veel varkens had, dan had diegene ook veel vlees en hoefde hij of zij geen honger te leiden. Bovendien werd het varken een geluksdier voor de armen met de traditie om op Sint Antoniusdag, 17 januari, varkens te slachten en het vlees onder de minderbedeelden te verdelen.

Later, in de Germaanse periode, werd het varken of zwijn zelfs beschouwd als een heilig dier. Gullinbursti, het zwijn met de gouden haren, trok de wagen van de vruchtbaarheidsgod Freyr en stond symbool voor onder meer licht en hoop en symboliseerde de bloei van het leven.

Uit deze eeuwenoude betekenissen is het Glücksschwein, zoals we het nu in Duitsland zien, waarschijnlijk ontstaan: een roze varken van marsepein en de vele varianten daarop, zoals sleutelhangers, beeldjes en knuffels. Ook in Nederland is het marsepeinen geluksvarken nog terug te vinden rondom Sinterklaas, al is de oorspronkelijke betekenis tegenwoordig vaak niet meer bekend.

In de varkenssector weten we als geen ander dat het varken nog steeds een geluksdier is. Het is een circulair dier dat kan bijdragen aan het oplossen van verschillende problemen en uitdagingen, zoals voedselverspilling. Laten we deze waardevolle betekenis weer onder de aandacht brengen.

'Schwein haben' en de beste wensen voor 2024.

Quinten van Ooijen
Varkensfreelancer en eigenaar van Buitengewoon Content