Nederland blijkt behoorlijk arbeidsefficiënt

Arbeid is nodig om varkens te produceren en maakt deel uit van de kostprijs. Tussen de Europese lidstaten bedraagt het verschil in de gemiddelde arbeidskosten per geproduceerde kilo varkensvlees bijna 50 procent. Dit meldt InterPIG op basis van een internationale vergelijking van de kosten van varkensproductie, waarin experts uit 14 lidstaten het component arbeid meenemen via een geharmoniseerde berekeningswijze. De meest recente cijfers gaan over 2022.

Varkenseconoom Robert Hoste van Wageningen Economic Research en tevens voorzitter van InterPiG heeft de arbeidskosten voor de Nederlandse varkenshouderij berekend op 13 cent per kilo karkasgewicht. ‘Dat is 2 cent boven kostprijsleider Spanje. België volgt met 12 cent aan arbeidskosten per geproduceerde kilo varkensvlees.'

Franse varkenshouders zitten, net zoals Nederland, op 13 cent, meldt Hoste. 'Duitsland noteert 15 cent aan arbeidskosten en Denemarken 17 cent. In landen als Oostenrijk, Zweden en Finland, waar stro gebruikt wordt, liggen de arbeidskosten op 18 tot 20 cent per kilo varkenskarkas.'

Grote verschillen

De efficiëntie van de arbeid (de gewerkte uren per varken) verschilt sterk tussen landen in de Europese Unie. Er is volgens Hoste een duidelijk verband tussen de uurprijs van arbeid en de efficiëntie waarmee uren worden gemaakt. ‘Nederlandse vermeerderaars besteden jaarlijks gemiddeld 8,3 uur per zeug en scoren daarmee het laagste. Maar dat hoeft niet per se positief te zijn. Meer tijd optimaal inzetten in bijvoorbeeld de kraamstal kan lonend zijn’, stelt hij.

‘Deense collega’s hebben jaarlijks 11,9 uur per zeug nodig en Duitse zeugenhouders 12 uur. Deze verschillen ontstaan door de gebruikte varkensrassen en de frequentie waarmee pleegzeugen moeten worden gemaakt.’

Op arbeidsinzet per afgeleverd vleesvarken scoren Nederlandse varkenshouders minder efficiënt dan Franse en Deense collega’s. Met 0,2 uur per afgeleverd dier blijft Nederland vlak voor Spanje (0,22 uur). De Duitsers spenderen met 0,32 uur de meeste tijd per vleesvarken.

‘Nederlandse varkenshouders gaan meer tijd aan de verzorging van varkens besteden door aanscherping van de dierenwelzijnseisen’, stelt Hoste. ‘Daarom blijven de verschillen op het gebied van arbeidsinzet en -kosten tussen bedrijven en tussen de Europese lidstaten groot.’

Uurtarief niet per se probleem

Nederland heeft het hoogste uurtarief van de 14 meegenomen landen. Met 27,9 euro per arbeidsuur is een Nederlandse varkenshouder 2 euro per uur duurder uit dan Zweedse varkenshouders en 2,1 euro duurder dan Deense varkenshouders. In Hongarije is een arbeidsuur het goedkoopste: 5,9 euro. ‘Dure uren hoeven geen probleem te zijn als het om arbeidsinzet van een vakman gaat’, benadrukt Hoste.

‘Dankzij vakmanschap en een efficiënte varkensproductie van jaarlijks 30,6 afgeleverd vleesvarken per zeug, komt Nederland toch goed uit de bus voor wat betreft de arbeidskosten per kilo vlees.’