'Hogere arbeidsefficiëntie of robot in Chinese varkenshouderij?'

Verbetering van de arbeidsefficiëntie is zeker ook een doel. Met een gemiddelde van zestig tot zeventig zeugen per medewerker in de zeugenhouderij is er een groot verschil met de varkenshouderij in de westerse landen. Deze lage arbeidsefficiëntie kent allerlei redenen.

Een belangrijke doelstelling van de socialistische Chinese regering is iedereen aan werk en een woning helpen. Daar is China in de afgelopen veertig jaar succesvol in geweest. Via gerichte programma's in vooral de landelijke gebieden zijn meer dan 800 miljoen Chinezen uit de armoede getrokken. De Wereldbank hanteert daarvoor de ondergrens van 1,90 dollar inkomen per dag.

Voor een klein deel werken deze Chinezen op varkensbedrijven, maar kennis en ervaring met varkens zijn meestal afwezig als ze worden aangenomen. Ook de meeste andere medewerkers op varkensbedrijven hebben meestal geen opleiding of ervaring met varkens. Het nagenoeg afwezig zijn van scholing en opleiding maakt dat de werkzaamheden van deze medewerkers meestal bestaan uit een enkele eenvoudige taak en in vergelijking met westerse varkensbedrijven een beperkte taak.

Via dagelijkse directe aansturing door een leidinggevende voeren de medewerkers deze taken uit. Elk varkensbedrijf kent dan ook een strakke top-downstructuur, waarbij elke taak of activiteit is of wordt gepland en er relatief veel leidinggevenden zijn. Door de overheid opgezette vakgerichte opleidingen voor medewerkers en leidinggevenden ontbreken in China nog steeds. Gebrek aan opleiding en relevante kennis is dan ook de grootste oorzaak van de lage arbeidsefficiëntie.

De medewerkers op de Chinese varkensbedrijven werken doorgaans zeven dagen per week en bijna alle medewerkers hebben elke dag dezelfde taak. In mijn ervaring is elke dag hetzelfde werk doen en na twee tot drie maanden een week naar huis niet bevorderlijk voor efficiënt en gemotiveerd werken. Er is dan ook veel verloop van personeel. Meer dan 50 procent op jaarbasis is geen uitzondering, maar dit geldt ook voor bedrijven buiten de agrarische sector.

Weinig scholing en veel verloop bij medewerkers maken dat in China vaak automatisering wordt genoemd als de oplossing voor de toekomst. Maar hoe kun je activiteiten automatiseren als veel kennis en ervaring van de uit te voeren activiteiten ontbreken? Een robot die de kraamzorg van de zeugen doet? Kan kunstmatige intelligentie daarbij helpen? Buitenstaanders onderschatten vaak de complexiteit van het werk op een varkensbedrijf en gaan er simpel van uit dat veel werk is te automatiseren. De toekomst zal het leren. China gaat daarbij naar verwachting vooroplopen.

Jan Merks
Onafhankelijk adviseur in China