'Brabantse variant van het PAS-debacle dreigt na 1 juli'

Op 1 juli 2024 moeten veehouders in provincie Noord-Brabant, met uitzondering van melkvee- en kalverhouders, de stallen die ouder zijn dan vijftien jaar aanpassen met stalsystemen die op de lijst staan voor de Regeling ammoniak en veehouderij (Rav).

'Ik heb grote zorgen dat veel veehouders in provincie Noord-Brabant op 1 juli van dit jaar illegaal worden verklaard', begon ZLTO-bestuurder Angelique Huijben vrijdagochtend 19 april haar betoog tegen de naderende stallendeadline.

Belangenorganisatie ZLTO heeft de betreffende veehouders opgeroepen om een verzoek tot vergunning in te dienen, nadat Provinciale Staten dit besluit vaststelden. 'Regels zijn regels, en daar heb je je aan te houden. Hoe je er ook over denkt', zegt Huijben. 'Maar die vergunningsaanvragen liggen nog steeds op de plank bij de omgevingsdiensten. En het ziet er niet naar uit dat dit op korte termijn verandert.'

Geen handhaving

Het provinciebestuur gaf eerder al aan dat er niet gehandhaafd wordt bij bedrijven die een vergunningsaanvraag hebben ingediend. De provincie gedoogt deze situaties totdat er een passend en juridisch houdbaar stalsysteem beschikbaar is.

Dat stelt Huijben echter niet gerust: 'U weet net zo goed als ik dat er een actiegroep is die onmiddellijk de juridische messen zal slijpen en dit bij de rechtbank zal aanvechten. En naast het juridische wapengekletter en de nodige publiciteit, leidt dit bij de veehouders en hun gezinnen tot grote onrust, frustratie en wanhoop. De Brabantse variant van het PAS-debacle dreigt, en dat vinden wij onacceptabel.'

Huijben pleit voor meer realisme. 'Over het doel, minder stikstof, zijn we het eens. Maar we zijn het niet eens over de weg daar naartoe. We zien dat er met de autonome ontwikkeling en het generieke beleid al een enorme afname is van het aantal dieren. Ook door verminderde mestaanwending vanwege de derogatiebeschikking komen er minder emissies vrij.'

Diepe frustraties

Daarnaast staan de Landelijke beëindigingsregelingen voor veehouderijlocaties (Lbv en Lbv-plus) nog open, zegt Huijben. 'Dat betekent dat de stikstofdepositie bij Natura 2000-gebieden nog hard zal dalen. Mijn oproep is dan ook tweeledig: bekijk de rol en de waarde van de veehouderij vanuit meerdere dimensies, want zonder veehouderij is er geen kringlooplandbouw en ook geen natuurbeheer.'

Huijben vervolgt: 'En ten tweede: pas de omgevingsverordening aan, zodat bedrijven niet in de illegaliteit belanden. Als de omgevingsverordening niet wordt aangepast, betekent dit jarenlange juridische procedures, diepe frustraties en groot wantrouwen.'

Het boerengeluid werd in de Statenzaal niet alleen door ZLTO vertolkt. Ook het Brabants Agrarisch Jongeren Kontakt (BAJK), Van Dun Advies, Agrifirm Exlan, de Producentenorganisatie Varkenshouderij (POV) en varkenshouder Cas van Zutphen riepen het provinciebestuur op om te bezinnen, eer te beginnen.

Van Zutphen: 'Hoelang nog tot de laatste boer vertrekt? Provincie Noord-Brabant loopt al jaren vooruit als het gaat om innoveren en verbeteren, maar voor de landbouwsector lijkt de provincie meer een afbraakbeleid te handhaven. Mijn ouders en grootouders hebben altijd hard gewerkt voor een toekomst voor hun kinderen, maar die toekomst wordt door dit beleid kapotgemaakt.'

'Kijk ons recht in ogen'

Van Zutphen riep de aanwezige Statenleden op om naar jonge collega-varkenshouders toe te gaan. 'Kijk ze recht in de ogen en zeg dat ze in provincie Noord-Brabant geen toekomst meer hebben. Ik geef jullie de rest van deze verschrikkelijk korte spreektijd om er eens goed over na te denken of je dit over je hart kunt verkrijgen.'

De smeekbedes van de insprekers waren aan dovemansoren gericht. Het provinciebestuur houdt stug vast aan 1 juli, naar eigen zeggen omdat de provincie anders nooit van het stikstofslot afkomt.