Varkensstal leeghouden bij hoge mestafzetkosten niet interessant

Vanwege de aangepaste mestregels, is de plaatsingsruimte voor mest dit jaar kleiner dan vorig jaar. Op grasland mag minder stikstof komen en de bufferstroken op alle percelen zijn vergroot. Verder zijn met nutriënten verontreinigde gebieden aangewezen waar nog minder mest op mag en de bufferstroken nog ruimer zijn.

Daarnaast gooit de overvloedige regen dit voorjaar flink roet in het eten. Na het natte voorjaar van 2023 was er al een achterstand in het mestuitrijden en dit voorjaar had er een inhaalslag moeten plaatsvinden. Het tegendeel is gebeurd.

Op veel akkerbouwpercelen is dit voorjaar helemaal geen mest uitgereden en dat wordt niet meer ingehaald. De achterstand op grasland is maar ten dele in te halen. En omdat ook de afzet van verwerkte mest naar het buitenland niet soepel verloopt, zijn prijzen van 35 euro per ton mest al gewoon en kunnen deze nog verder oplopen.

Is het dan nog wel interessant om varkens te houden, is de vraag. Zijn de kosten voor mestafzet niet zo hoog dat je beter een ronde vleesvarkens kunt overslaan? Temeer omdat ook de biggenprijzen hoog zijn. Rendeert het opleggen van vleesvarkens nog wel?

Financiële consequentie leegstand

Als je dat wilt weten, moet je volgens directeur Erik van der Hijden van FarmAdvies goed bedenken wat dit financieel gezien inhoudt. 'Er zijn geen kosten voor biggen, voer en mestafzet, maar ook geen opbrengst voor vleesvarkens. Bij de vaste kosten zijn de arbeidskosten een lastige. Die zijn niet zomaar weg te strepen. Dan moeten de varkenshouders en hun medewerkers wel elders aan de slag kunnen.'

Als vaste kosten rekent Van der Hijden 18 euro per afgeleverd varken. Dat zijn de kosten voor huisvesting, inventaris, afschrijving, algemene kosten en arbeid. Daarnaast zijn er variabele kosten, waaronder de mestkosten van momenteel bijna 12 euro per ronde bij 35 euro per kuub, veekosten en een deel van de energiekosten. In totaal is dat 15 euro per afgeleverd vleesvarken. Die 33 euro per ronde is, bij de huidige mestafzetkosten van 35 euro per kuub, wat je normaal gesproken iedere ronde minimaal moet overhouden als voersaldo.

Een ronde leegstand zorgt dus in ieder geval voor 18 euro per vleesvarken aan vaste kosten. Die zou de varkenshouder dan nog extra moeten besparen. Bij een productie van 0,33 kuub mest per afgeleverd varken is dat het geval als de mestafvoer nog eens 54 euro per ton kost, bovenop de prijs van 35 euro. Leegstand is dan pas interessant als de mestkosten zijn opgelopen naar 90 euro per kuub.

Hoger voersaldo

Daarnaast hebben varkenshouders vaak een hoger voersaldo dan de 33 euro per ronde die ze minimaal moeten hebben om de vaste en variabele kosten te kunnen betalen. Al komt het momenteel bij 80 euro voor een big, 90 euro aan voerkosten en een opbrengst van circa 200 euro per vleesvarken wel in die buurt.

Maar leveren de vleesvarkens 220 euro op, dan is het voersaldo per ronde 50 euro en zouden de mestafzetkosten nog hoger moeten zijn voordat leegstand meer oplevert dan het kost. Van der Hijden: 'Een ronde leegstand is dus niet zomaar interessant, nog afgezien van het feit dat je doorgaans een vaste relatie hebt met de zeugenhouder die je biggen levert en afspraken hebt over de afzet van de vleesvarkens.'