Gaan voor lage kosten water of hoge zekerheid

Onlangs heb ik me weer eens verdiept in de tarieven van leidingwater. De reden hiervoor was de BOL: Belasting Op Leidingwater. Voor varkenshouders komt het er grofweg op neer dat de kosten voor leidingwater in 2014 met € 0,20 per kuub toenemen. In de regio’s met de meeste varkensbedrijven varieert het tarief dan van € 0,66 tot € 0,95 per kuub.
Als we dit eens bezien voor een voorbeeldbedrijf met 800 zeugen met een verwacht waterverbruik van 19 kuub per dag, dan bedragen de jaarkosten aan leidingwater ca. € 5500,-. Dit is exclusief BTW en de kosten van een breektank, die in de meeste gevallen wel vereist is.
Je kan op meerdere manieren tegen deze kostenpost aankijken. Het is een feit dat het leidingwater in Nederland van hoge kwaliteit is, dat de leveringsbetrouwbaarheid hoog is en dat de aanlevercapaciteit vaak ook voldoende zal zijn. In de afgelopen jaren hebben steeds meer varkenshouders dan ook weer de keuze voor leidingwater gemaakt.

Bronwater
Bronwater kan een alternatief zijn voor leidingwater. De kwaliteit van bronwater verschilt echter sterk per regio en per diepte van de bron.
Binnen IKB-wateranalyses onderzoeken we bronwater enerzijds op de parameters ijzer, mangaan en totale hardheid. Deze parameters veroorzaken aanslag in het drinksysteem en smaakafwijkingen aan het water. Dat leidt weer snel tot minder wateropname, minder voeropname en tegenvallende groeiresultaten. De aanslag heeft ook nadelige effecten als drukverlies, interacties met drinkwatertoevoegingen, slijtage aan apparatuur en versnelde microbiologische verontreiniging.
Voor het behandelen van bronwater op deze elementen zijn er drie veel gebruikte type waterbehandelingsinstallaties: traditionele ontijzeringsinstallaties, gesloten waterzuiveringsinstallaties (ionenwisselaars) welke gespoeld worden met een zoutoplossing en omgekeerde osmose-installaties. Elk hebben ze hun specifieke eigenschappen qua werking, capaciteit in piekmomenten, stroomverbruik, onderhoudskosten en effecten op diergezondheid.

Waterstofsulfide
Binnen IKB-wateranalyses beoordelen we daarnaast de parameters pH, nitraat, nitriet, ammonium, sulfaat, natrium, chloride en waterstofsulfide. Geen veroorzakers van aanslag in drinksystemen, maar wel degelijk van invloed op de diergezondheid bij normoverschrijding. Wees met name alert op waterstofsulfide (H2S). Deze gifstof, gekenmerkt door een afwijkende zwavelgeur, zorgt voor problemen met de zenuwgeleiding. Waterstofsulfide is zeer vluchtig en bij laboratoria soms lastig aan te tonen. Onderneem daarom ook altijd zelf actie bij een afwijkende geur.
Het is verder geen overbodige luxe om bronwater uitgebreider te laten onderzoeken en de onderlinge verhoudingen dan te laten interpreteren. Twee eenvoudige voorbeelden:
1. IJzer zal sneller tot aanslag leiden bij een pH van ca. 8 dan bij een pH van 6.
2. Bij een hoge bicarbonaatwaarde is er bij zuurdosering meer zuur nodig om de gewenste pH-daling te realiseren.

Grote MAAR
Bij grotere bedrijven merken we bij het doorrekenen vaak dat er een zekere besparing mogelijk is door bronwater te gebruiken in plaats van leidingwater. Hier hoort echter ook een grote MAAR bij. De veehouder neemt dan op zijn bedrijf eigenlijk de rol van het waterleidingbedrijf over en is dus zelf verantwoordelijk voor de waterkwaliteit en onderhoud van de waterbehandelingsinstallatie. Deze verantwoordelijkheid wordt vaak te licht opgevat. Gevaar is dan dat de bereikte besparingen snel teniet gedaan worden door een (tijdelijk) onvoldoende waterkwaliteit.
Bij gebruik van bronwater hoort absoluut controle. Dat kan heel goed met de volgende hulpmiddelen:
* Een transparant centraal waterfilter om kleurveranderingen snel op te merken;
* Test-sets voor ijzer en hardheid;
* Maandelijkse controle van geur, kleur en smaak;
* 2 x per jaar een laboratoriumonderzoek.

De eindkeuze is aan u: een mogelijke besparing met bronwater maar dan ook met oog voor controle en onderhoud of het gemak en de zekerheid van leidingwater.