Laatst las ik in een tekst het woord multifactorieel. Dat had in mijn hoofd blauwe zwaailampen en sirenes tot gevolg: Wie begrijpt dit woord? Juist omdat het zo’n gemeen woordje is, want als je een beetje je best doet, begrijp je wel wat de schrijver bedoelt. Het is een beetje ingewikkeld doenerij, mooischrijverij, kijk-eens-wat-ik-kan-en-weet!
In de varkenstaal van de Nederlandse varkenshouders komen ook veel woorden in voor waar je dikke vraagtekens achter mag zetten. Vaak jargon en sowieso onbegrijpelijk. Ik noem een big van drie weken leeftijd. Waar slaat in godsnaam dat leeftijd op? U zegt toch ook niet: ‘Mijn dochter van vier jaar leeftijd?’ Raar gedoe dus. Lastiger wordt het als het om begrippen gaat die iedereen kent, maar waarbij de concrete kennis van de inhoud ten enenmale ontbreekt. Ook al natuurlijk, omdat u nog liever u onverdoofd uw linkerhand afhakt, dan dat u aan uw veearts vraagt: Wat bedoelt u nou eigenlijk steeds met biosecurity?
Ik geef u een vertaling van dit containerbegrip: Het is gewoon handenwassen op een professionele manier. Dus met flink heet water, een behoorlijk stuk zeep, een brandschone handdoek en met opgestroopte mouwen en dan minstens tien minuten schrobben met een harde nagelborstel. Onder de nagels (voor zover aanwezig), de nagelriemen, tussen de vingers en tot ruim boven de polsen. Een chirurgische handwassing voordat in het ziekenhuis uw blindedarm wordt weggesneden, duurt minimaal 15 minuten en gaat tot de ellebogen. Daarna raakt de chirurg niets meer aan. Hij krijgt een steriele handdoek en een operatie-assistent schuift de handschoenen over zijn handen. Goed, geen kattendrek dus.
Nu de biosecurity van de varkenshouder. Hij duwt de mouwen van zijn overall en overhemd een beetje naar boven en poedelt wat onder de kraan. Hij kijkt rond, ziet geen handdoek en droogt dus zijn handen aan zijn overall ter hoogte van de broekzakken. Zo klaar, nu gaan we insemineren, met onze steriele spulletjes op ons handige karretje!
Moraal van dit verhaal: Het heeft geen zin om per stal van overall en laarzen te wisselen als je geen schone handen hebt. Het heeft geen zin om steeds maar weer over biosecurity te praten als je toch al niet van plan was om je handen voor het eten te wassen. Laat staan voordat je de varkensstal in gaat.
Hein Tunnissen
Journalist in Musselkanaal