20 jaar na Dolly!

Al surfend op Facebook stuitte ik op een filmpje. Het brengt een aantal zaken die me al en tijdje bezighouden bij elkaar. In juni heb ik een bezoek gebracht aan het Roslin Institute in Schotland. Dit instituut is gelieerd aan de Universiteit van Edinburgh en houdt zich bezig met biotechnologie. Twintig jaar geleden was dit instituut groot in het nieuws vanwege schaap Dolly, het eerste gekloonde schaap.

Dolly bleek nog maar het begin te zijn van een heel nieuw speelveld op het gebied van biotechnologie. Ondertussen kunnen ze uit bijvoorbeeld een haar van een dier of mens, een nieuw exemplaar van dat dier of mens maken. Vorige week las ik een artikel over de uitdaging om uit het niets leven te maken. Een heel technisch verhaal, maar je zou het als volgt simpel kunnen uitleggen: het idee is om DNA, dat uit eiwitten bestaat, te creëren uit eiwitten die niet afkomstig zijn van levende wezens. Als dat lukt kun je leven uit het niets maken.

Ik weet niet hoe het bij u werkt, maar bij mij komen allerlei Frankenstein-achtige beelden naar boven. Wat dit allemaal betekent is heel lastig te overzien. Wat verder doordenkend, kom je op allerlei vragen. Als je daar nu ziektes mee kunt genezen; dat zou toch heel mooi zijn? Als je er een heel elftal Messi’s mee kunt maken, dan kun je ook een elftal dictators maken. Gebeurt dit niet al ergens op deze wereld? Wat zou ik doen als ik mijn ziek kind hiermee kan genezen?

Je kunt niet zien of een dier gekloond is. Je kunt niet zien of het DNA veranderd is zolang je er geen soortvreemd DNA aan toevoegt. Dus ook al besluit je dat je zulke  dingen hier in Europa niet doet, dan zouden hier toch gekloonde dieren kunnen zijn. Hoe kun je dit soort zaken dan tegenhouden als je dat zou willen?

Als je met deze nieuwe technieken bijvoorbeeld ziektes kunt genezen en voorkomen, dan kan dat heel mooi zijn. Maar ongetwijfeld kunnen er ook verkeerde dingen mee gedaan worden.  Is het niet bij bijna alle mooie dingen zo dat er ook verkeerde dingen mee gebeuren? We zijn heel blij met vliegtuigen. Maar je kunt er ook heel veel schade mee aanrichten zoals aan flats in New York. Moet je vliegtuigen dan verbieden? Mogelijk een rare vergelijking, maar toch. Dit dilemma houdt me al een tijd bezig.

Nu stuitte ik op dit interessante filmpje over gene-editing. Gene-editing gaat de wereld veranderen. Het lijkt onontkoombaar, maar kunnen/moeten/willen we dit reguleren? In de 20 jaar na Dolly zijn er nog geen duidelijke spelregels. Wordt het tijd voor spelregels of is dat een illusie?

John Lorist
Voorzitter Coöperatie Topigs