Derogatie noodzaakt tot aanpak mestfraude

Nederland heeft voor twee jaar derogatie gekregen. In die twee jaar krijgt Nederland de kans de mestfraude aan te pakken. Dat is volgens Minister Carola Schouten dan ook hard nodig. De plannen voor een aanpak liggen er al. Ze verwacht voor de zomer een concrete uitwerking. Zelf zorgt de minister voor meer risicogerichte controles.

Door de derogatie kan er op grasland de komende twee jaar 250 of 230 kilo stikstof (centrale en zuidelijke zandgebied en lössgebied) uit organische mest worden uitgereden. Zonder derogatie was dit 170 kilo geweest, met als gevolg dat meer mestverwerking en afzet naar het buitenland noodzakelijk wordt. Daarnaast zouden (melk)veehouders dan meer stikstof uit kunstmest hebben moeten aanvoeren.

Naleving mestregels

De Europese Commissie heeft de derogatie niet voor de gebruikelijke vier jaar toegekend vanwege de vragen die er zijn over de naleving van de mestregelgeving. De EC verwacht nu dat de aanpak van mestfraude goed wordt geregeld. Minister Carola Schouten staat hier volledig achter en vindt dat aanpak ook nodig is ter verantwoording van de positie van de landbouwsector naar de Nederlandse samenleving.

Sectorplan mestfraude

Eind maart is er tussen minister Schouten en LTO, POV, Cumela, TLN en Rabobank een overleg geweest over het sectorplan om mestfraude aan te pakken. Deze groep onderneemt een aantal acties. Ze hebben bijvoorbeeld een gezamenlijke gedragscode opgesteld die moet leiden tot een certificeringsschema voor de hele mestketen. Verder werken ze aan een betere systematiek voor de mestboekhouding. Als die systematiek voldoende robuust en geborgd is, kan dit een eenvoudigere regelgeving mogelijk maken. Schouten gaat voor het zomerreces opnieuw in gesprek en veracht dan dat er een concreet certificatieschema voor de mestketen ligt.

Rol automatisering

Om vereenvoudiging van de mestregelgeving mogelijk te maken, kan automatisering een rol gaan spelen. De mestafzet is met datatechnologie ‘real-time’ te volgen. De vergt een gezamenlijke actie van de sector en de overheid. Landbouwminister Schouten heeft aangegeven dat ze hier gezamenlijk aan wil werken.

Gebiedsgerichte aanpak

De EC wil dat er controle komt op opzettelijke niet-naleving van de mestregels. Daar wordt al aan gewerkt met de gebiedsgerichte aanpak, meldt Schouten. In de regio Oost-Brabant/Noord-Limburg werken de regionale toezichthouders (provincies, gemeenten, waterschappen en omgevingsdiensten) al intensief samen met NVWA en RVO.nl. Ook in de regio Gelderse Vallei/Veluwe komt zo’n gezamenlijke aanpak.

Daarnaast gaat de minister de controle-capaciteit gerichter inzetten. In de meeste derogatiegebieden ligt de nitraatuitspoeling al onder de Europese norm van 50 milligram per liter. In die gebieden zal dan ook minder worden gecontroleerd, terwijl de vrijgekomen capaciteit gericht wordt ingezet op andere - meer risicovolle - onderdelen van het mestbeleid.

Tenslotte geeft Schouten aan dat ze gaat kijken naar de effectiviteit en afschrikwekkende werking van boetes.