Varkens gezonder dan ViN beweert

Op de conventionele Nederlandse varkensbedrijven zijn de varkens gezonder dan zou blijken uit het rapport van Varkens in Nood (ViN). Dat blijkt uit de nadere analyse van de gezondheidscijfers door de Gezondheidsdienst voor Dieren (GD). De POV heeft om deze check gevraagd naar aanleiding van het rapport ‘Ziek van de intensieve veehouderij’ van ViN.

Volgens de analyse van de cijfers door GD blijkt dat de gegevens uit het rapport van Varkens in Nood over het algemeen kloppen. De data komen echter niet overeen met de werkelijke situatie op Nederlandse varkensbedrijven. De conclusie dat de conventionele varkenshouderij varkens ziek maakt, is volgens het rapport van GD niet juist.

Problemen door ziekten voorkomen

Zo zijn er een aantal ziekteverwekkers die algemeen voorkomen in de Nederlandse varkenspopulatie. Dat zijn bijvoorbeeld luchtweginfecties als APP, Mycoplasma hyopneumoniae en influenza A (griep). Maagdarminfecties zijn E. coli, Clostridium, PED, Lawsonia en spoelwormen. Daarnaast zijn nog ziekteverwekkers als Streptokokken, PCV2 en Staphylococcus hyicus actief. Het is echter niet zo dat varkens op conventionele bedrijven voortdurend ziek zijn door een van deze ziekteverwekkers. Door een goede interne en externe biosecurity en bijvoorbeeld vaccinatie voorkomen de varkensbedrijven dat deze algemeen voorkomende ziekteverwekkers voor problemen zorgen.
De genoemde infectieziekten komen ook voor op extensieve bedrijven en zelfs bij wilde zwijnen. In een extensief systeem waar varkens veel onderling contact hebben en met mest in aanraking komen, kunnen ziekten zich gemakkelijker verspreiden.

Andere aandoeningen

Naast de infectieziekten zijn er ook niet-infectieuze aandoeningen waar varkens mee te maken kunnen krijgen. Een van die aandoeningen is kreupelheid. Dat kan voorkomen bij zowel biggen en vleesvarkens als zeugen. De oorzaken van kreupelheid bij vleesvarkens zijn door GD nader onderzocht. Daaruit bleek dat osteochondrose (een kraakbeendefect) een mogelijke oorzaak is, net als een infectie met Mycoplasma hyosynoviae. Het is echter de vraag of dit een probleem is dat door de conventionele houderij wordt veroorzaakt. Bij extensief gehouden varkens lijkt vaker osteochondrose voor te komen.

Bij zeugen kan kreupelheid voorkomen tijdens de groepshuisvesting tijdens de dracht. In de online monitoring is het gemiddelde aantal meldingen van kreupelheid bij zeugen beperkt. Het betreft 1,23 procent van het aantal meldingen. Bekend is dat vieze, vochtige vloeren een nadeel vormen. Maar wat precies de relatie is tussen de verschillende houderijsystemen die in Nederland in gebruik zijn en kreupelheden zou volgens GD nader onderzocht kunnen worden.

Onderzoeksagenda Varkenshouderij

Oor- en staartbijten hebben al de aandacht van de varkenssector. De POV heeft hiertoe samen met de ketenpartners de Onderzoeksagenda Varkenshouderij opgesteld. Doel van het project is te onderzoeken hoe varkens zijn te huisvesten en managen zonder risico op oor- en staartbijten.
Dat er aantasting plaatsvindt van het maagslijmvlies blijkt uit het rapport dat de GD hierover heeft opgesteld. Bij ruim 80 procent van de varkens is er sprake van enige vorm van aantasting. POV en GD zijn momenteel in gesprek over een nader onderzoek naar de impact van maagwandaantastingen op het welzijn van varkens en de relatie tot het houderijsyteem, de mogelijke oorzaken en maatregelen.

Oude cijfers

De cijfers die gebruikt zijn over blaasontstekingen bij zeugen zijn gebaseerd op oude cijfers. Sinds die tijd is groepshuisvesting voor zeugen verplicht. Daarnaast hebben alle varkens en zeugen 24 uur de beschikking over drinkwater. Dat kan effect hebben en zorgen voor minder blaasontstekingen.
Of een baarmoederontsteking vaker voorkomt op conventionele bedrijven dan op extensieve bedrijven is volgens het rapport van GD niet bekend. Belangrijk om dit probleem te voorkomen, is vooral een goede hygiëne rondom de geboorte.

Bewering klopt niet

Op basis van het rapport van de GD concludeert de POV dat de bewering van ViN over de slechte gezondheidsstatus van de varkens op conventionele bedrijven niet klopt. De POV zegt daarmee niet dat er geen aandachtspunten zijn bij de verbetering van diergezondheid en daarmee het welzijn van de varkens. Streven naar een ziektevrije varkenshouderij is echter niet realistisch. Ziekte is onlosmakelijk verbonden aan het leven van zowel mensen als dieren. Varkenshouders en dierenartsen doen er alles aan om de leefomstandigheden voor varkens zo te optimaliseren dat diergezondheid en dierenwelzijn zijn gegarandeerd. Zij hebben nadrukkelijk baat bij gezonde varkens.

De POV stelt voor om op de weg die is ingeslagen met de Onderzoeksagenda Varkenshouderij verder te gaan. Naast oorbijten wordt daarbij als actueel thema de bigoverleving aangepakt. Wel wil de POV waar mogelijk versnellen. De POV wil graag verdieping van de cijfers en acties die uit de basismonitoring varkensgezondheid komen en pleit er voor samen met het ministerie van LNV diepgaander onderzoek op te zetten om daarmee diergezondheid en welzijn in de varkenshouderij op een nog hoger plan te tillen.

Lees hier het hele rapport.