Tradities

Pasen zit er inmiddels op en dat doet me weer terug denken aan oude tradities. Ik ben geboren en getogen in het Sallandse Holten, traditioneel verbonden met de varkens. In november begonnen de voorbereidingen voor de Pasen al. Vanuit het dorp met de fiets naar Holterbroek, om daar samen in een leeg weiland af te spreken met de boerenjongens. Mooi dat dorp en platteland op die plek samen kwamen.
Vervolgens met trekkers en platte wagen de Holterberg in, boakeslepp’n. Een duizenden jaren oude traditie van het bouwen van een paasvuur, of beter gezegd “boake”. Vele wagens vol takken werden uit het bos gehaald om het vervolgens een stevig fundament aan te leggen en daarop de takken zo mooi mogelijk op te stapelen. Dit alles resulteerde in een bijenkorfvormige brandstapel van 15 tot 20 meter hoog met daarin een paar duizend kuub brandhout. Alles met de hand gestapeld, tak voor tak, niks machinaal. Nog net zo als het in de eeuwenoude Saksische tradities gebeurde. En dan op eerste paasdag bij zonsondergang de fik erin. Zo ver als het licht zal schijnen zijn de gronden vruchtbaar en worden er kwade ziekten en boze geesten verdreven.

Tradities zijn mooi, maar ook hardnekkig. Dingen veranderen die diep verankerd zijn in dagelijkse routine en werkwijze valt niet mee. Een frisse wind en andere zienswijzen kunnen daarbij helpen. Verander je bestaande werkwijzen en routines niet, dan kom je ook niet verder. Vaak word me gevraagd hoe een bedrijf aan een bepaalde ziekte komt. Belangrijker: hoe kom je eraf!
Een ding is in ieder geval zeker, je komt er in ieder geval makkelijker aan dan af! Veel van de huidige aandoeningen overleven op basis van routine en werkwijze en draaien in cirkeltjes mee met de bestaande bedrijfsvoering. Zolang dat niet veranderd, blijven we in die cirkeltjes draaien. Het veranderen van die patronen doet meer dan poetsen, reinigen, ontsmetten en  leegstand bij elkaar. Want daarvoor geldt juist het strikte uitganspunt van niet mengen en batchgewijs produceren.
En met vaccineren alleen ben je er helaas ook niet. Maar als we de koppen bij elkaar steken, al onze kennis combineren die we in de sector samen hebben, dan komen we echt van ziekten als PRRS af. En wat er niet is, daar hoef je ook niet meer tegen te vaccineren. Of wachten we op de komst van Afrikaanse Varkenspest, voordat we ingrijpend aan de gezondheidsstructuur gaan werken? Ik hoop dat de paasvuren in ieder geval ver genoeg hebben geschenen om dat nog even bij ons weg te houden.

Rutger Jansen
Varkensdierenarts bij Boehringer Ingelheim