Onbetaalbaar alternatief

Veganistische producten krijgen veel aandacht. De omzet groeit gigantisch, meldden de media deze zomer. Dat klopte procentueel gezien wel, maar absoluut gezien blijft het nog steeds een niche. Veel producenten van vleeswaren en nieuwe spelers stappen ook in deze veganistische producten, zo bleek maar weer tijdens de afgelopen Anuga, de grootste beurs op het gebied van eten en drinken.

Waarom? Dat is wat ik dan denk. Het is toch maar een niche? Zal dat dan snel veranderen? De ware reden waarom veel fabrikanten er mee bezig zijn, is volgens mij echter heel simpel. Het heeft gewoon te maken met de euro’s. De marge op ‘vegetarische hamburgers’ of ‘kipstuckjes’ van plantaardige herkomst zal heel groot zijn. Als je hoort dat bijvoorbeeld twee hamburgers van een bepaald merk al zes euro moeten kosten... Dan is het nogal logisch dat veel producenten in zo’n markt willen stappen. De grondstoffen van erwten, soja en dergelijke kosten de kop niet. Ze maken dus vele euro’s winst en dat zal wel meer zijn dan ze met vlees kunnen realiseren. Daarom stappen rijke mensen als Bill Gates ook in de ontwikkeling van deze producten. Waarbij ze natuurlijk zeggen dat ze dat doen voor een beter milieu. Maar daar geloof ik niet zo veel van.

Waarom die dure producten dan toch afzet zullen vinden, is voor mij een grote vraag. Kennelijk kan het omdat de mensen die bewust voor deze producten kiezen het niet uitmaakt wat het kost? Zo krijg je wel weer een eliteproduct. De gewone consument kan het niet betalen.

Daarom vind ik het vreemd dat men probeert die plantaardige eiwitproducten via allerhande ingewikkelde processen de structuur, het uiterlijk en de smaak van vlees te laten krijgen. Bij deze hoge prijs zal de gewone consument het toch niet kopen. Maak dan liever een product met een eigen plantaardige smaak, zodat de veganisten ook echt kunnen zeggen dat ze er bewust voor kiezen geen vlees te eten.
Of weten de fabrikanten wel beter en weten ze dat de veganistische markt een niche blijft en willen ze de gewone consument verleiden om zo hun omzet en daarmee hun winst te vergroten?

Of de wereld beter af is met de vele vegetarische en veganistische producten, dat vraag ik me af. Als we – zoals in Nederland – vlees produceren met zo weinig mogelijk CO2- en stikstofuitstoot van zoveel mogelijk circulaire grondstoffen, dan zijn we nog niet zo verkeerd bezig. Vegetarische vervangers zullen dan van Europese grondstoffen moeten worden gemaakt om hiertegen te kunnen concurreren. Bovendien zijn de vegetarische vervangers lang niet altijd zo gezond als de fabrikant beweert, bleek uit onderzoek van de Belgische consumentenbond en recent het Duitse Ökotest. Veel vleesvervangers bevatten ongewenste producten.
Eet je vlees in de geadviseerde hoeveelheden, dan weet je zeker dat je niet alleen genoeg hoogwaardig eiwit binnen krijgt maar ook een heleboel vitaminen en mineralen die niet zomaar in andere producten zitten. Die moeten namelijk via kunstmatige producten aan de plantaardige vleesvervangers worden toegevoegd. Kortom: wat is er nu beter voor het milieu en de gezondheid van de mens?

John Lamers
Vakredacteur Varkens.nl