Te warm of te koud kost beide geld

Tijdens de Kennisbijeenkomst over het klimaat in varkensstallen die AgruniekRijnvallei organiseerde in Halle en Maarsbergen, vertelde Van der Knaap wat er allemaal gebeurt als een varken het te warm krijgt. Het varken zoekt een koelere plek op, gaat sneller ademhalen om warmte kwijt te raken en de voeropname daalt. Door het sneller ademhalen produceert het varken meer kooldioxide (CO2). Dat zorgt voor verzuring van het bloed er komen meer vrije radicalen vrij. Die tasten dan weer de cellen aan, ook darmcellen.’
De aantasting van de darmcellen heeft als nadeel dat ziekteverwekkers als Streptokokken, E. coli en PIA meer kans krijgen. Van der Knaap ‘Na een warme periode zien we vaak meer ziekteproblemen door onder andere PIA. Dat komt omdat varkens na een warme periode extra gaan eten om de groeiachterstand te compenseren en dat werkt PIA in de hand, samen met de darmschade.’

Zomer kost 1 big

Nog afgezien van de schade door PIA of andere ziekteproblemen kost een hete periode een varkenshouder geld. Bij zeugen daalt het afbigpercentage en het aantal levend geboren biggen. Het nadelige effect van de hitte in de 4 zomermaanden kost alles bij elkaar ongeveer 1 big per zeug. Over het hele jaar gerekend is dat 0,33 big per zeug. ‘Bij 40 euro saldo per big is dat voor een bedrijf met 1.000 zeugen ruim 13.000 euro per jaar verlies’, rekent Van der Knaap voor.
Vleesvarkens leveren in de warme zomermaanden zomaar zo’n 50 gram groei per dag in. Dat kost gemiddeld 1,30 euro per afgeleverd vleesvarken. Als die groeidaling 4 maanden per jaar speelt, is dat voor een bedrijf met 2.000 vleesvarkens een verliespost van 2600 euro.

Kou niet onderschatten

De schade van te lage temperaturen bij vleesvarkens moet je volgens Van der Knaap niet onderschatten. De vleesvarkens eten dan meer om de temperatuur op peil te houden. De voerconversie kan dan wel met 0,1 stijgen. Dat kost dan 2,50 euro per afgeleverd vleesvarken in vier maanden tijd. Gerekend over een heel jaar komt de adviseur van AgruniekRijnvallei uit op een kostenpost van 5000 euro per 2.000 vleesvarkens. ‘Het betekent dat investeren in een beter klimaat best wat mag kosten, zeker een systeem dat zowel de hitte als koude kan aanpakken en zorgt voor een constant klimaat het hele jaar door.’

Minder eiwit meer vet

Naast aanpak van het klimaat kan een varkenshouder ook maatregelen nemen op voergebied. 'Het is van belang om rekening te houden met de interne warmteproductie van de voedingsstoffen', stelde Van der Knaap. 'De interne warmteproductie is het hoogste bij ruw eiwit en vezels en van zetmeel is die hoger dan van vet. Daarom moet je oppassen met het aandeel vezels en zetmeel kun je deels vervangen door vet. Het ruw eiwitgehalte moet zo laag mogelijk. Het kan dan nodig zijn om meer synthetische aminozuren te gebruiken.'
Om de vrije radicalen die de cellen aantasten af te vangen en de weerstand van het varken te verbeteren is het aan te raden extra vitamines C en E aan het voer toe te voegen. Dat kan met de hittestressmix van AgruniekRijnvallei. Daarin zit tevens betaïne dat de vochthuishouding verbetert.