Met Crispr-Cas geslacht beer naar gelt sturen

Bij muizen blijkt het na onderzoek mogelijk het geslacht te bepalen. Dat kan door het uitschakelen van het gen dat het geslacht bepaalt op het Y-chromosoom, de seks-bepalend regio op het Y-chromosoom, ofwel het SRY-gen.

In haar promotieonderzoek heeft Stefanie Kurtz nu aangetoond dat het uitschakelen van het SRY-gen ook bij varkens mogelijk is. Ze heeft daartoe embryo's, die via kunstmatige bevruchting (ivf) zijn verkregen, met de Crispr-Cas-methode behandelt. Daarmee werd dan het SRY-gen uitgeschakeld. De embryo's werden vervolgens via een chirurgische ingreep bij twee zeugen ingebracht.

Geen berengeur

De genetisch mannelijke biggen die werden geboren, ontwikkelden daardoor vrouwelijke geslachtsorganen. Die geslachtsorganen bleven wel achter in ontwikkeling. De mannelijke dieren zijn daardoor onvruchtbaar en ontwikkelen ook geen berengeur en berengedrag.

De biggen groeiden verder geheel normaal op zonder gezondheidsproblemen en de groei was vergelijkbaar met de gelten uit dezelfde toom. Volgens de onderzoekster biedt deze methode in de toekomst kansen om castratie van biggen te voorkomen.

Twee manieren

Dat kan mogelijk op twee manieren. Door bij de fokberen de techniek zodanig toe te passen dat een beer sperma produceert waarin het SRY-gen is uitgeschakeld of door ervoor te zorgen dat er bij de spermaproductie alleen vrouwelijke spermacellen worden gemaakt.

Dit biedt volgens de onderzoekster op termijn meer kansen dan een andere Crispr-Cas-toepassing, waarbij het zogeheten KISSR-gen wordt uitgeschakeld. De dieren blijven dan in de puberteit steken. Vervolgens zijn er dan wel hormonen nodig om met deze varkens nakomelingen te produceren.

Aanpassing wetgeving

Wel is het voor het uitschakelen van het SRY-gen met de Crispr-Cas-techniek aanpassing van de Europese wetgeving nodig. En het is de vraag in hoeverre de markt vlees van met deze techniek aangepaste dieren zal accepteren. Maar volgens Kurtz is er met deze techniek wel een verbetering mogelijk van het dierenwelzijn en kan dat leiden tot een duurzamere productie.