Slim monitoren en bijsturen stalklimaat van levensbelang
Verse lucht is van levensbelang voor varkens, dus moet het stalklimaat jaarrond 24/7 in orde zijn. 'Enkele uren zonder voer of water overleven varkens nog wel, maar een minuut zonder lucht is fataal', licht klimaatspecialist Twan de Groot van Voergroep Zuid toe. 'Het stalklimaat continu monitoren op meer dan alleen temperatuur vindt daarom steeds meer opgang in de varkenshouderij.'
Voergroep Zuid organiseerde een webinar over de mogelijkheden om meer inzicht in het stalklimaat te krijgen. De Groot ging in op de continue datastroom die het StalVitaal-concept oplevert en op basis waarvan het stalklimaat is bij te sturen. Met een sensor in een afdeling op dierniveau worden elke tien minuten de temperatuur, de luchtvochtigheid en het CO2-gehalte gemeten. De buitentemperatuur en luchtvochtigheid buiten de stal worden elk uur geactualiseerd. Alle data worden in de cloud gezet en via software van de slimme stal in grafieken en tabellen op een dashbord zichtbaar gemaakt.
Intussen zijn er volgens De Groot zo'n 40 sensoren uitgezet bij hun klanten. 'Met een mobiele sensorunit kun je het klimaat op een bedrijf prima monitoren als afdelingen identiek zijn. Uit praktische overwegingen kiezen sommige varkenshouders voor een vaste sensor per stal.'
De kosten voor een losse meetunit bedragen rond de 750 euro en dan komen er nog abonnementskosten bij voor dataverwerking. Klanten van Voergroep Zuid kunnen de unit met een korting van 75 euro aanschaffen en hoeven geen abonnementsgeld af te dragen. 'En ze kunnen gebruikmaken van mijn kennis en advies', zegt De Groot die StalVitaal coördineert en bewaakt.
Bewezen in de praktijk
Het concept heeft zich volgens De Groot in de praktijk al lang en breed bewezen. 'Zo kreeg ik in de zomer tegelijk met de varkenshouder een alert over een CO2-waarde van boven de ingestelde grenswaarde van 4.000 delen per miljoen. Toen ik hem belde was hij al onderweg naar de stal. Toen bleek de ventilatie te zijn uitgevallen en het alarmsysteem niet te werken', vertelt De Groot aan de ruim tweehonderd volgers van het webinar. 'Dankzij de alarmmelding via StalVitaal is tijdig ingegrepen en zijn de varkens gered.'
Maar ook hebben de metingen inzichten opgeleverd. Zo moet je bij het gebruik van een heteluchtkanon voor het opwarmen van afdelingen echt opletten voor veel te hoge CO2-waardes na het opleggen van de biggen. Daarom adviseert De Groot om een afdeling met zo'n kanon goed op te warmen – vloeren en wanden zijn droog en voelen comfortabel aan – en op de dag van opleg elektrisch bij te verwarmen.
Koelen snel rendabel
Het meten van de relatieve luchtvochtigheid (RV) levert ook inzichten op. In de zomer kan de RV buiten de stal binnen een etmaal variëren van 20 tot 100 procent. Bij hoge temperaturen en een oplopende luchtvochtigheid ontstaat meer hittestress voor de varkens. Hard groeiende genetica kunnen de warmte onvoldoende kwijt en moeten al meer worden geventileerd. Daarom is nevelkoeling in de luchtinlaat rendabel voor vleesvarkensbedrijven.
En daarom raadt De Groot zo'n koelsysteem iedereen aan. 'Op een eenvoudige manier kan in bestaande stallen temperatuurswinst worden geboekt en is het aangenamer voor mens en dier', stelt hij. 'Varkens presteren beter en de investering van zo'n 2,50 euro per varkensplaats en jaarkosten van 0,38 euro per plaats zijn snel terugverdiend.'
Kijk het gehele webinar terug op de website van Voergroep Zuid.