Sensor- en datasysteem niet controversieel

Er zijn volop initiatieven en ideeën om nieuwe emissiearme stalsystemen te krijgen, maar om de emissiefactoren erkend te krijgen, is tijdrovend, complex en kostbaar. Bedrijven haken daardoor af, terwijl er dringend behoefte is aan innovatie, zegt Tijssens als voorzitter van de Taskforce Versnelling Innovatieproces Stalsystemen. Die taskforce bracht eind vorige week een advies uit aan de ministeries van LNV en I&W om daar versnelling en vernieuwing in te krijgen.

Verschuiving verantwoordelijkheid

Een essentieel element uit het adviesrapport 'Ruimte voor ondernemerschap en innovatie' is de verandering van middel- naar doelvoorschriften. 'Bedrijven hebben een emissieplafond voor bijvoorbeeld ammoniak en dan is het aan de boer om te bewijzen dat hij daaronder blijft', verduidelijkt Tijssens.

'De verantwoordelijkheid om daaraan te voldoen zou dan verschuiven en de risico's voor de boer zullen dan dus verankerd moeten worden. Bovendien is het niet eenvoudig, ook al is er volop ervaring met het realtime meten met sensoren in gesloten stalsystemen. Er moeten duidelijke kaders en protocollen opgesteld worden, ook om goed te kunnen handhaven.'

Om de boel op gang te krijgen, adviseert Tijssens daarom een groeitraject. 'Oude regelgeving zou op korte termijn losgelaten moeten worden. De sensortechniek om bijvoorbeeld ammoniak en methaan te meten, zou over twee tot drie jaar gekwalificeerd kunnen zijn', meent hij. 'Geur is lastiger, omdat het uit talloze componenten is opgebouwd, maar ook daar gaat een oplossing voor komen.'

Op de schop

Ook de wettelijke eis om emissiefactoren te hebben voor elk nieuw stalsysteem zal volgens Tijssens op de schop moeten. 'Laat boeren en ontwikkelaars van stalsystemen aan de gang gaan. Dan kan er vertrouwen komen in nieuwe staltechnieken en aanvullende maatregelen die effectief emissies reduceren. Dat kan elk jaar met een gecertificeerd rapport worden aangetoond. Dat stimuleert het vakmanschap en ondernemerschap en zet boeren in hun kracht.'

De taskforce adviseert om eerst te experimenteren met dit plan en twintig pilots in te richten die aan de slag gaan met onder andere systemen voor realtime praktijkmetingen van uitstoot. Om hier een start mee te maken, stellen LNV-minister Carola Schouten en I&W-staatssecretaris Stientje van Veldhoven een regieorgaan in.

Wel zal er nog geld moeten komen om deze praktijktests te ondersteunen en zullen nieuwe stalsystemen, nu nog zonder emissiefactoren, een aparte juridische status moeten krijgen. Volgens Tijssens biedt de crisis- en herstelwet mogelijkheden. 'Met duidelijk kaders gaat de creativiteit omhoog en komen er prachtige oplossingen.'