Lente!
Wat hebben we genoten van het winterse weer. Lekker schaatsen met de kinderen, voor heel eventjes was corona vergeten. Krap een week later konden we ons geluk wederom niet op: de lente leek begonnen! Van -10 naar +20 graden in een week tijd. Wat een omslag.
Met die vrieskou hebben we hier in huis de verwarming 24 uur per dag aan laten staan. Daarnaast hebben we minimaal geventileerd om vooral de warmte lekker binnen te houden en de koude buiten. Na een paar dagen kreeg ik last van branderige ogen en ook mijn kinderen zag ik veel vaker in hun ogen wrijven.
Nu hebben we zo’n metertje staan dat naast de temperatuur ook de luchtvochtigheid meet. Niet dat ik elke dag op dit metertje kijk hoor, maar al dat wrijven was voor mij een reden om eens op dat metertje te kijken. Het bleek veel te droog te zijn geworden hier in huis.
Voor gezonde luchtwegen is gezonde lucht van cruciaal belang. Dat geldt niet alleen voor mensen, maar zeker ook voor varkens. Wat is nou eigenlijk gezonde lucht? De lucht mag niet te vochtig zijn, maar zeker ook niet te droog. Voor varkens ligt de optimale luchtvochtigheid tussen de 55 en 75%.
Zeker als het koud is buiten en er hard wordt gestookt en relatief weinig geventileerd om het bij de gespeende biggen in de afdeling warm te houden, is er een reëel risico dat het te droog wordt in de afdeling. Als de lucht te droog wordt drogen de slijmvliezen in de neus en de bovenste luchtwegen uit met irritatie tot gevolg. Dit kan zich uiten in niezen en droge hoest. Daarnaast zijn deze slijmvliezen het eerste afweermechanisme van de luchtwegen tegen ziekteverwekkers. Droge lucht kan op deze manier aanzet zijn tot ernstige luchtwegproblematiek.
Teveel stof in de lucht is ook niet goed. Stof fungeert als drager voor bacteriën, virussen en gifstofjes uit o.a. de mest. Bij een combinatie van te droge lucht en stof zullen bacteriën, virussen en gifstofjes slechter door de neusschelpen weggevangen worden en dieper in de luchtwegen terecht komen dan wenselijk is met alle gevolgen van dien voor de luchtweggezondheid.
En last but not least, er mag eigenlijk helemaal geen ammoniak in de lucht zitten. Ammoniak is echt een heel giftige stof voor de luchtwegen. Ammoniak beschadigt het trilhaarepitheel onherstelbaar. Trilhaarepitheel zorgt er normaal voor dat binnengedrongen stof actief richting de keel en neus afgevoerd wordt, zodat het niet verder de luchtwegen in kan dringen. Als dit trilhaarepitheel onherstelbaar beschadigd is heeft dit vaak ernstige longontsteking tot gevolg. Varkens hebben hier de rest van hun leven last van.
Natuurlijk kijken we bij de evaluatie van luchtweggezondheid naar de verschillende ziekteverwekkers, maar een gezond klimaat mag zeker niet vergeten worden. Bij Zoetis werken we met verschillende diagnostische tools en continu-meters om de luchtweggezondheid en het klimaat in verschillende afdelingen goed in beeld te brengen. Door te meten weet je. En pas als je weet kun je aanpassingen doorvoeren om het klimaat te verbeteren.
Anke Verhaegen
Varkensarts bij Zoetis