'Socialistisch met Chinese karakteristieken (3)'

De Chinese overheid zet staatsbedrijven in om voeling te houden met de markt en de economische veiligheid. Dat gebeurt ook in de vorm van bedrijven waarvan een heel dorp aandeelhouder is. Maar ook voor nieuwe activiteiten of het realiseren van meerjarenplannen worden staatsbedrijven opgezet.

Na de landhervorming in de jaren vijftig zijn eerst kleine en later grote landbouwvolkscommunes opgezet. Dat gebeurde ook voor onder meer regionale infrastructurele werken. Met het vrijgeven van de opzet van particuliere bedrijven in de jaren tachtig is de bemoeienis van de overheid, zeker in de landbouw, meer naar de achtergrond verdwenen. Maar verdwenen is die overheidsinvloed zeker niet. Veel grote integraties houden alleen zeugen. Hun biggen houden ze, vaak na spenen, op voergeld bij (kleine) zelfstandige varkenshouders, bedrijven met enkele honderden tot duizenden vleesvarkens.

In andere provincies zijn de afgelopen jaren nieuwe varkensbedrijven nog als volkscommune opgezet. Een heel dorp is bij het opzetten daarvan betrokken. Zowel de voergeldconstructie als de dorpsbedrijven zijn onderdeel van een strategie van de Chinese overheid. Ze willen het platteland lokaal verder ontwikkelen en niet leeg laten lopen.

Op andere plekken investeert de regionale overheid samen met de grotere (beurs)genoteerde varkensintegraties in de opzet van de varkensproductie. Grootschalige projecten om lokale voedselproductie van de grond te krijgen. Daarom worden 'varkensflats' door de overheid gestimuleerd. Niet alleen vanwege het beperkte grondgebruik, maar zeker ook met het oog op het grootschalig gecontroleerd produceren van veilig voedsel: van zaadje tot karbonaadje op een locatie.

Maar de Chinese overheid investeert ook in strategische staatsbedrijven. Onlangs is een Nationaal Verbeteringsplan 2035 voor varkensfokkerij opgezet (lees mijn blog van 27 mei). Om de gestelde doelstellingen te realiseren, heeft de overheid staatsbedrijven opgezet om een geheel nieuwe varkensfokkerijorganisatie van de grond af aan op te bouwen. Dit zijn strategische investeringen in nieuwe bedrijven zoals ook in Europa door overheden wordt gedaan in de economische infrastructuur.

Jan Merks
Onafhankelijk adviseur in China