Grondstoffenmarkt ernstig ontwricht

Oekraïne speelt een belangrijke rol in de afzet van graan, mais en zonnebloemproducten. Nu door de oorlog grote volumes in één keer wegvallen, ontstaat er een tekort op de Europese markt. De wereldmarktprijzen voor deze producten én hun alternatieven lopen op tot ongekende niveaus. In combinatie met de hoge energieprijzen maakt Nevedi zich ernstig zorgen over de kostprijsstijgingen van diervoeder en de mate waarin veehouders deze kostprijsstijgingen vertaald zien in hun opbrengstprijzen. De productieketens kunnen deze ongewone prijsstijgingen niet absorberen. Diervoederbedrijven hanteren intussen ‘klanten stops’ en er is maatwerk nodig om alle dieren in Nederland van diervoeder te kunnen blijven voorzien.
Supermarkten krijgen op korte termijn te maken met hogere inkoopprijzen van vlees, eieren en zuivel om de hogere kosten die boeren en andere ketenpartners dragen eerlijk te verdelen. Dit heeft een direct effect op de koopkracht, in het bijzonder voor lage inkomensgroepen.

Noodplan

Er moet een noodplan komen om de situatie in Nederland te kunnen managen. Zuid Europese landen hebben een directe en grote afhankelijkheid van Oekraïense importen en staan acuut voor leveringsproblemen. Midden- en Oost Europese landen hebben vaak zelf een exportpositie van granen en mais en dus geen acute problemen.
Nederland en omringende landen zijn importlanden voor granen en mais. Er is nog een voorraad voor enkele weken. Van de totale import komt een relatief kleiner deel van de grondstoffen uit Oekraïne. Wel hebben we te maken met een grote internationale run op grondstoffen en daarom kijken inkopers naar alternatieve grondstofaanvoer uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika. Het verschuiven van de import vraagt tijd en gaat naar verwachting minstens enkele maanden duren. Voor de komende maanden is er dus een noodoplossing nodig.

Korte termijn

De Europese diervoedersector ziet die korte termijn oplossing in prioritering. Eerst grondstoffen voor humane voeding, dan voor diervoer en als laatste voor andere bestemmingen zoals biobrandstoffen. Er zou voor biobrandstoffen voor enkele maanden een verbod moeten komen op gebruik van granen en mais als grondstof. Verder is het nodig dat Europa barrières wegneemt waardoor het mogelijk wordt om grondstoffen te kunnen verwerken uit bijvoorbeeld Zuid- en Noord-Amerika. In die productielanden gelden nu soms andere richtlijnen voor bijvoorbeeld residuen die in een product mogen zitten (mrl’s) of zijn bijvoorbeeld bepaalde maisrassen in Europa nog niet toegelaten vanwege het gmo-beleid. Een directe versoepeling van de richtlijnen is belangrijk en vraagt om politieke daadkracht.
De Nederlandse diervoedersector voegt daaraan toe dat specifieke eisen zoals voor bijvoorbeeld biologisch diervoer of lokale herkomst tijdelijk worden opgeschort. Tenslotte moet de
Nederlandse overheid maximaal gebruik maken van de beleidsruimte in Europa zodra die er komt op het vlak van gmo’s of mrl’s.