Lambert+van+den+Hul+wil+geen+gezondheidsgedoe
Achtergrond
© Studio Kastermans

Lambert van den Hul wil geen gezondheidsgedoe

Als Lambert van den Hul terugdenkt aan enkele jaren geleden, krijgt hij weer buikpijn. 'Vijf dagen na opleg lag soms wel 5 procent van de varkens plots dood. Verrassend genoeg bleek het te gaan om slingerziekte. Sinds het slingervaccin is gezet, gaat het weer als een speer.'

De vleesvarkens in de hokken bij Lambert van den Hul in het Utrechtse Groenekan zien er goed ontwikkeld uit. Ze zijn nieuwsgierig en actief. 'Op gezondheid scoren mijn varkens het beste van de deelnemers aan het Good Farming Star-concept', zegt hij trots. 'Slachterijgegevens wijzen uit dat 97 procent van mijn vleesvarkens met een Beter Leven-ster 100 procent gezonde organen heeft als ze bij Vion aan de slachthaak hangen.'

De technische resultaten op zijn bedrijf met 920 vleesvarkens mogen er zijn. Afgelopen kwartaal groeiden de dieren gemiddeld bijna een kilo per dag en de bleef de uitval zelfs onder de 1 procent. 'Omdat ik naast het varkens houden als zzp'er vaak op pad ben, is makkelijk werken een vereiste. Ik ben ontzettend tevreden over mijn varkens', zegt de ondernemer. 'Maar enkele jaren geleden heb ik vaak buikpijn gehad telkens als een nieuw koppel arriveerde. Vijf dagen later lag soms wel 5 procent van de dieren plots dood, terwijl ik 's morgens tijdens de rondgang met de voerkar de tijd heb om de biggen goed te observeren en helemaal niets aan ze merkte.'

Startvoer

Zijn eerste gedachte was dat er iets mis zou zijn met het startvoer. Van den Hul haalde zijn voeradviseur van Agrifirm erbij, maar de voerkwaliteit bleek op orde te zijn. Omdat alles erop wees dat het om een darmgezondheidsprobleem ging, zijn verschillende voersoorten en -strategieën uitgeprobeerd. 'Het leverde niets op. Het verstrekken van luzerne of stro en het aanzuren van het drinkwater hielpen ook niet', zegt de Utrechter. 'Als je alle risicofactoren onder de loep neemt en om de twee weken 144 biggen aanvoert, ben je zo een tijd verder.'

Het vertrouwen terugkrijgen duurde even, maar gezondheid went weer snel

Lambert van Hul, vleesvarkenshouder in Groenekan

De symptomen van de plots gestorven dieren wezen volgens zijn dierenarts op slingerziekte, een specifiek coliprobleem. Sommige colistammen in de darmen produceren verotoxine 2e, een gifstof die de darmwand en haarvaten beschadigt waardoor snel vochtophoping in weefsels en sterfte optreden. Sectie en onderzoek met de VeroCheck bevestigde het slingerziekteprobleem. Van den Hul: 'Dat zoiets speelt bij biggen van 25 kilo, verwacht je niet. Het levert veel gedoe op.'

In varkensspeeksel is verotoxine 2e aan te tonen.
In varkensspeeksel is verotoxine 2e aan te tonen. © Studio Kastermans

Omdat zijn dierenarts ook bij zijn vermeerderaar komt, wist die dat er op dat bedrijf geen bijzonderheden speelden, ook niet in de biggenopfok. Wel was zijn fokker in 2017 gestart met het overschakelen van zeugengenetica. 'In overleg is toen besloten een robuuste eindbeer in te zetten, maar ook dat bleek niet de oplossing te zijn', merkt de varkenshouder op. 'Zelfs het opvangen van biggen met een colistinekuur werkte niet. Alleen het moment dat plotse uitval optrad, werd iets uitgesteld. Medicineren vind ik niet duurzaam. Dat beaamt mijn vrouw die in een ziekenhuisapotheek werkt.'

Structurele oplossing

De structurele oplossing voor het slingerziekteprobleem bleek in een potje te zitten. Het eerste koppel biggen die bij zijn fokker waren geïnjecteerd met Vepured van vaccinproducent Hipra, startte probleemloos op. 'Op de streep af draaide het als vanouds en kon de voeropname worden opgeschroefd', verklaart Van den Hul. 'Het vertrouwen terugkrijgen duurde even, maar gezondheid went weer snel.'

Linda Peeters (Hipra) geeft kauwtouwen voor monitoring.
Linda Peeters (Hipra) geeft kauwtouwen voor monitoring. © Studio Kastermans

Tekst gaat verder onder kader

Dierdagdosering normaliseert
Lambert van den Hul krijgt sinds 2019 vleesbiggen in zijn hok die gevaccineerd zijn tegen slingerziekte. Het antibioticagebruik werd weer minimaal met een gemiddelde dierdagdosering (ddd) van rond de 1. Door een PIA-uitbraak in 2021 werd dat wat verhoogd, maar bleef de ddd ruimschoots onder de SDa-actiewaarde. In het eerste trimester van 2022 zat de ddd op 0,5.

Dat het oedeemprobleem hardnekkig is, heeft de varkenshouder afgelopen jaar proefondervindelijk ervaren. 'Twee koppels biggen werden bewust niet beschermd met het slingervaccin, alleen wist ik niet wanneer die zouden komen. Toen ik bolle ogen zag, hese biggen hoorde en er plots weer dieren stierven, wist ik genoeg. Die vaccinatie met Vepured houd ik erin.'

Lambert van den Hul, vleesvarkenshouder in Groenekan
Lambert van den Hul, vleesvarkenshouder in Groenekan © Studio Kastermans

Bedrijfsgegevens
Lambert van den Hul (52) houdt in het Utrechtse Groenekan 920 Good Farming Star-vleesvarkens. Hij laadt in twee keer een afdeling leeg en draait 3,6 rondes per jaar. De dieren groeiden gemiddeld 981 gram per dag in de periode 1 april 2021 tot met 31 maart 2022. De gemiddelde uitval in die periode, inclusief een PIA-uitbraak in de zomer van 2021, bedroeg 1,3 procent.

Stelling

Loading

Weer

  • Maandag
    8° / 4°
    60 %
  • Dinsdag
    7° / 2°
    15 %
  • Woensdag
    9° / 6°
    5 %
Meer weer