Economie belangrijke drijfveer PIA-vaccinatie

PIA kan de komende tijd weleens flink gaan opspelen. Dat komt doordat de voeropname in de zomermaanden vaak wisselt. Daarnaast kan de slechte beschikbaarheid van grondstoffen zorgen voor wisselingen in de voersamenstelling. Twee triggers die lawsonia meer kans geven.

Lawsonia intracellularis gaat, zoals de naam al zegt, in de cellen van het laatste deel van de dunne darm zitten. 'De voedingsstoffen worden dan minder goed verteerd en opgenomen door de darm', zegt dierenarts Nico Wertenbroek van MSD Animal Health. Ze komen in de dikke darm en gaan daar grotendeels verloren. Het leidt tot een slechtere voerconversie en lagere groei.

En de overmaat aan voedingsstoffen in de dikke darm biedt meer kans aan schadelijke bacteriën zoals salmonella, wat kan leiden tot diarree een verhoogde uitval en meer risico voor de volksgezondheid.

De PIA-bacterie kan ook zorgen voor een acute darmaandoening als die bacterie ineens heel snel groeit en de dunne darm in korte tijd flink beschadigt. Een varken kan dan door een interne bloeding plotseling overlijden. Dit staat bekend als acute PIA.

Elke vorm van PIA aanpakken

Met een vaccinatie tegen PIA is zowel de acute vorm als de subklinische en chronische vorm van lawsonia aan te pakken. De acute PIA is het meest opvallend en heel frustrerend. Maar de economische schade van de subklinische en chronische PIA is doorgaans veel groter. Vrijwel alle vleesvarkens op het bedrijf hebben er last van als de lawsoniabacteriën in de dunne darmwand gaan zitten. De slechtere voerconversie en groei spelen dus ook bij het grootste deel van de varkens en hebben flinke effecten op de financiële resultaten.

Sinds twee jaar is er een nieuwe methode om varkens te beschermen tegen de negatieve gevolgen van de lawsoniabacterie. MSD Animal Health bracht in februari 2020 Porcilis Lawsonia op de markt, die met een eenmalige injectie de varkens langdurig beschermt tegen de negatieve gevolgen van de bacterie.

Varkensdierenarts Bram Goesten van Lintjeshof vindt dat deze PIA-vaccinatie momenteel een van de meest interessante vaccinaties is. 'Het is dan misschien wel een van de duurste biggenvaccinaties, maar hij is dubbel en dwars terug te verdienen. Zeker met de huidige voerprijzen wordt deze steeds interessanter.'

Slechtere voerconversie

PIA leidt volgens Wertenbroek al snel tot een slechtere voerconversie van minimaal 0,05 tot 0,10 en 20 tot meer dan 50 gram groei per dag minder. De invloed van de voerconversie is het grootst. Een slechtere voerconversie van 0,10 kost per afgeleverd vleesvarkens 2,25 tot 2,50 euro. Althans, dat was het geval bij een gemiddelde voerprijs van zo'n 25 euro per 100 kilo.

Bij een voerprijs van 30 euro stijgt het al naar 2,80 euro en bij de huidige nog hogere voerprijs van 38 euro is het al ruim 3,40 euro per 0,1 verschil in voerconversie per afgeleverd vleesvarken. 'Daar komen dan de kosten van de achterblijvende groei en de vaak wat hogere uitval nog bij. De kosten van de PIA-vaccinatie (circa 1,50 euro per varken) zijn snel terug te verdienen.'

Vaccinatie kan uit

Varkenshouders met acute PIA-problemen of waar de varkens niet optimaal groeien, komen na overleg met Goesten al snel tot de conclusie dat een PIA-vaccinatie uit kan. 'Ze houden er netto enkele euro's per vleesvarken aan over door minder uitval en een betere voerconversie en groei. Daarnaast zijn de vleesvarkens uniformer bij het afleveren.'

Uit een enquête blijkt dat dierenartsen het vaccin vooral inzetten omdat het inderdaad het gewenste effect heeft op de uitval, groei en voerconversie. Die resultaten kan Wertenbroek staven met de resultaten uit Nederlandse praktijkproeven. 'Op een bedrijf steeg de groei gemeten over een heel jaar na overschakeling op onze vaccinatiemethode met 51 gram per dag naar 941 gram per dag. De voerconversie daalde met 8 punten naar 2,69 en de sterfte daalde met 0,4 procent naar 1,8 procent.'

Toch vaccin inzetten

Een ander bedrijf dat ogenschijnlijk geen echte problemen met PIA had, is het vaccin toch gaan inzetten. Het bedrijf kreeg biggen van twee zeugenhouders. Bij de inzet van Porcilis Lawsonia steeg de groei van de gevaccineerde biggen van zeugenbedrijf A van 987 naar 1.029 gram per dag en daalde de EW-conversie van 2,56 naar 2,46 ten opzichte van de controlebiggen.

Bij de gevaccineerde biggen van zeugenbedrijf B steeg de groei van 935 naar 962 gram per dag en daalde de EW-conversie van 2,54 naar 2,49 ten opzichte van de biggen in de controlegroep.