Varkensfonds geeft vleugels aan ideeën uit de praktijk

De beste ideeën ontstaan vaak in de praktijk. Zes jaar geleden ontstond Het Beste Idee van Varkensland, voor de melkveehouderij wordt voor de tweede keer de Dutch Dairy Challenge georganiseerd en deze week konden voor het laatst ideeën worden ingestuurd voor Bemest op z'n Best, een zoektocht naar het beste innovatieve idee om de ammoniakemissie tijdens het uitrijden van mest te beperken.

'Het Varkensfonds is voor innovatieve projecten en praktijkonderzoek. De doelgroep is varkenshouders', licht voorzitter Linda Verriet van de Producenten Organisatie Varkenshouderij (POV) toe.

Pionieren

'Het gaat de mogelijkheid bieden om op een veilige manier te pionieren of kennis te ontwikkelen die toepasbaar is in de praktijk. Het accent ligt daarbij op experimenten, onderzoek en dataverzameling en -analyse op het vlak van gezondheid, welzijn en het gedrag van varkens', verduidelijkt Verriet.

Die twee deelgebieden komen niet uit de lucht vallen. Ze zijn onderdeel van een robuuste, gezonde en diervriendelijke houderij uit het onderzoeksprogramma van de Coalitie Vitale Varkenshouderij (CoViVa).

Publiek geld

'We hebben kritisch gekeken naar de ambities uit het actieprogramma en geanalyseerd voor welke vraagstukken wel publiek geld beschikbaar is en voor welke dat moeilijker is', zegt Verriet. Zo is voor onderzoek naar emissies geld beschikbaar uit de klimaatenveloppe.

Het Varkensfonds richt zich op praktische problemen en de vraag wat nodig is om een idee verder te helpen naar een prototype of een proof of concept. Een economische doorrekening en het in beeld brengen van marktkansen horen daar ook bij, merkt Gert van Duinkerken van Wageningen Livestock Research op. 'Een vrijloopkraamhok bijvoorbeeld kan hierdoor integraal worden benaderd en realistisch diergericht ontworpen.'

Innoveren van onderaf

De projecten die worden in gediend bij het Varkensfonds, worden beoordeeld door een adviesraad. Die bestaat uit vertegenwoordigers van de POV, LTO Nederland en Wageningen Livestock Research. Verriet en Van Duinkerken noemen een bijdrage vanuit het fonds een eerste stapje. 'Een duw in de rug', merkt Van Duinkerken op. 'Innoveren van onderaf. Ideeën uit de praktijk vleugels geven', vult Verriet aan.

De POV-voorzitter weet dat er in de praktijk genoeg kansrijke ideeën leven over hoe bijvoorbeeld de gezondheid, het welzijn of gedrag van varkens zou kunnen worden verbeterd. 'Kijk bijvoorbeeld naar de ideeën die jaarlijks worden ingestuurd voor Het Beste Idee van Varkensland. Het ontbreekt varkenshouders doorgaans aan tijd en middelen om daar concreet iets mee te doen. Als er geen vliegwiel is, dan bloeden goede ideeën dood.'

Varkens met lange staarten

Met het Varkensfonds hopen de POV, LTO Nederland en Wageningen Livestock Research ook andere private of publieke partijen enthousiast te maken om onderzoek mee te financieren. Varkens houden met lange staarten is een voorbeeld waarbij de varkenshouderij voor 2030 nog voor een enorme uitdaging staat, zegt Verriet.

'Wat op het ene bedrijf succesvol is, hoeft dat op een ander bedrijf niet te zijn, maar er is wel grote behoefte aan bewezen goede ervaringen', zegt de POV-voorzitter. Door mensen uit het praktijkonderzoek en studenten in te zetten, kunnen data worden verzameld en vergelijkingen en modelberekeningen worden gemaakt. 'Denkkracht organiseren', noemen Verriet en Van Duinkerken dat.

De projecten worden uitgevoerd door Wageningen Livestock Research in samenwerking met varkenshouders, ketenpartners en derden zoals maatschappelijke organisaties en/of de lokale omgeving. Bij een project of innovatie gaat het om het totale plaatje. 'Dus ook de economische haalbaarheid en bijdrage aan integrale duurzaamheid. Alleen een techniek die werkt, is onvoldoende', zegt Van Duinkerken.

Geen nieuwe locatie

'Zeg nooit nooit, maar zoals de vlag er nu bij hangt, komt er geen nieuwe locatie voor varkenshouderijonderzoek', zegt Van Duinkerken. 'Er zijn vele vormen waarop je onderzoek kunt doen. Onderzoek waarbij je echt een proefbedrijf nodig hebt, is er minder.' Dat neemt niet weg dat de praktijk van alle dag onmisbaar is. De beste ideeën komen nog altijd van onderaf en die wil het Varkensfonds faciliteren.

De verwachting is dat vanuit het Varkensfonds zeker de komende vijf jaar projecten kunnen worden ondersteund.