Varkenssector reduceert ammoniakemissie met 83 procent in dertig jaar tijd

Uit de definitieve cijfers van de ammoniakemissie van varkensmest over 2020 blijkt dat deze 0,7 miljoen kilo lager is dan in 2019. Dat is een gevolg van een kleiner aantal varkens door de Subsidieregeling sanering varkenshouderijen. Tussen 1990 en 2020 bedroeg de totale daling van de ammoniakemissie van varkensmest 83 procent.

'Daar zijn we trots op', reageert voorzitter Linda Verriet van de Producenten Organisatie Varkenshouderij. 'De varkenshouderij innoveert continu. Emissies reduceren is altijd al een thema geweest waarop wij stappen hebben gezet.' Verriet noemt emissiearm aanwenden, emissiearme stallen, luchtwassers en een afname van de stikstofexcretie per dier.

De reductie op ammoniakemissie loopt in de varkenshouderij tegen de grenzen aan van wat technisch haalbaar is. 'Wij zien onze uitdagingen voor de toekomst in een integrale aanpak op alle thema's', zegt Verriet. Ze noemt ammoniak- en broeikasgasemissie maar ook geur- en fijnstofreductie, met behoud van dierwelzijn.

Verriet: 'Maar op verschillende thema's zit spanning en een negatieve correlatie. Denk bijvoorbeeld aan fijnstof en dierenwelzijn. En milieu en dierenwelzijn. Er moeten keuzes worden gemaakt. We kunnen niet overal een 10 op halen.'

De ammoniakemissie in de vleesveehouderij was in 2020 6 procent lager dan in 2019. Ook bij vleesvee was krimp in het aantal dieren reden waarom de ammoniakemissie daalde. Door een afname van het aantal zoog-, mest- en weidekoeien en overig vleesvee is voor deze categorie dieren de ammoniakemissie bijna gehalveerd, van 4,5 miljoen kilo naar 2,4 miljoen kilo in 2019.

Het resultaat van meer rosévleeskalveren en minder weidend vleesvee heeft ervoor gezorgd dat in 2020 de totale ammoniakemissie van vleesvee 7 procent hoger is dan in 2010.

Emissie pluimveemest is gelijk gebleven

De ammoniakemissie van pluimveemest was in 2020 met 11 miljoen kilo vrijwel gelijk aan die van 2019. Tussen 1990 en 2000 daalde de ammoniakemissie van pluimveemest vooral door het emissiearm aanwenden. Sinds 2010 wordt vrijwel alle geproduceerde pluimveemest verwerkt of geëxporteerd.

De ammoniakemissie van vleespluimveemest uit stallen en opslag is sinds 2005 gedaald door een lagere stikstofexcretie per dier en emissiearme stallen. Ook bij legpluimvee zijn emissiearme stallen ingevoerd. Omdat dit tegelijkertijd gepaard ging met het verbieden van het houden van dieren in batterijhuisvesting, steeg de ammoniakemissie uit stallen.

Door minder leghennen en ouderdieren was de ammoniakemissie uit stallen en opslagen in 2020 en 2019 6 procent lager dan in 2018. Als gevolg van het aanscherpen van de gebruiksnormen wordt er vanaf 2010 vrijwel geen pluimveemest meer in Nederland toegediend, die wordt geëxporteerd of verwerkt.

Hogere stikstofexcretie per melkkoe

De ammoniakemissie van melkveemest was in 2020 met ruim 51 miljoen kilo bijna 15 procent hoger dan in 2010. Dit is onder andere het gevolg van een groter aantal dieren, maar vooral van een hogere stikstofexcretie per dier per jaar. Na een periode van stijging tussen 2010 en 2017 is de ammoniakemissie in 2018 en 2019 wat gedaald, om vervolgens in 2020 weer wat te stijgen.

Tussen 1990 en 2000 daalde de ammoniakemissie fors door het emissiearm aanwenden van mest. Dit komt voornamelijk door het beleid dat alle drijf- en vaste mest op bouwland emissiearm moet worden toegediend. Ook de ammoniakemissie bij beweiding daalde in die periode, met 80 procent. Dit kwam door een afname van de stikstofbemesting en het aantal koeien.

De ammoniakemissie nam tussen 2010 en 2017 weer toe door meer dieren en een hogere stikstofexcretie per dier per jaar. In 2020 was de ammoniakemissie van melkveemest voornamelijk afkomstig van emissies bij toediening van de mest (44 procent), emissies uit stallen en opslagen (54 procent) en in zeer beperkte mate emissies bij beweiding en mest be- en verwerking (2 procent).

Uit de voorlopige emissiecijfers blijkt dat de emissie van ammoniak in 2021 zo'n 2 procent lager is dan in 2020. Als reden wordt de afname van het aantal dieren genoemd.