Voor Van Oort draait het om zelfredzaamheid en efficiëntie

Van de oprichting van een stamboek en coöperatie in Nederland is Topigs Norsvin uitgegroeid tot een wereldwijd opererende fokkerijorganisatie. Een organisatie die grotendeels in handen is van Coöperatie Topigs waarvan varkenshouders in Nederland lid zijn. Daarmee blijft deze van de boeren en voor de boeren. Een belangrijke basis, vindt Van Oort.

Waaruit blijkt dat Coöperatie Topigs van en voor de boeren is?

‘Alle winst uit onze fokkerijorganisatie is altijd teruggevloeid naar onderzoek en ontwikkeling. Daardoor hebben we een enorme ontwikkeling door kunnen maken. We leveren fokproducten waar de varkenshouders in Nederland, Noorwegen en wereldwijd mee vooruit kunnen en waar leden en varkenshouders nationaal en internationaal trots op zijn. Enkele jaren geleden hebben we de binding met onze leden versterkt door het uitgeven van vermogen op naam. In dit jaar van ons honderdjarig bestaan is er voor het eerst een dividend uitgekeerd van 5 procent en is het mogelijk geworden certificaten over te dragen. Voor de actieve leden van de coöperatie zijn die certificaten een echte groeibriljant.’

Hoe belangrijk is mijlpaal twee: Innova Canada?

‘Daar liggen 1.600 zeugen van de Z-lijn, een van de basislijnen voor de TN70. Omdat de omstandigheden op dit bedrijf voor alle zeugen hetzelfde zijn, kunnen we de fokwaarde veel beter inschatten. De beste biggen die we met behulp van genomics uitselecteren, gaan naar Delta Canada en worden daar verder getest. Ze gaan door de CT-scan voor het vastleggen van harde data over vlees, vet, organen en skelet, krijgen een exterieurscore en we leggen daar de prestaties minutieus vast. Dat wil zeggen: individueel op voeropname en gewichtsverloop.

‘Van de Z-lijn worden in onder andere Innova jaarlijks 25.000 kandidaat-beerbiggen voor de volgende generatie geboren. Daarvan gaan er 10.000 naar de opfok en vervolgens 2.500 naar Delta Canada. Uiteindelijk blijven er maar 50 over die voldoen aan alle selectiecriteria om ingezet te worden voor de volgende generatie, ofwel 0,2 procent. Die hoge selectiedruk passen we ook toe op de E-lijn en de Norsvin Landrace en Duroc-lijn die in Noorwegen liggen.

‘Bij die selectie gebruiken we data van inmiddels alweer 52,5 miljoen varkens. En bijvoorbeeld de data van het twintig jaar lang wegen van 750.000 biggen. Verder weten we van zo’n 700.000 dieren exact de genotypering. Want het is zeker niet zo dat twee toomgenoten ook dezelfde genen meekrijgen van de zeug en de beer. Soms liggen twee neven genetisch gezien dichter bij elkaar dan twee broertjes.’

Lukt die hoge selectiedruk in Noorwegen dan wel?

‘Daartoe bouwen we nu een nieuw Delta Noorwegen dat komend voorjaar klaar is. Een mijlpaal voor volgend jaar, net als het schaduwfokbedrijf voor Innova Canada dat we in Brazilië bouwen. Delta Noorwegen krijgt dezelfde omvang als Delta Canada en heeft weer een CT-scan.
‘In Noorwegen is geen centraal kernfokbedrijf nodig. De omstandigheden op de kernfokbedrijven met de Norsvin Landrace en Duroc-lijn zijn gelijkwaardig. Heel Noorwegen is feitelijk een SPF-land en de voorschriften zijn strikt. In Noorwegen liggen alle zeugen al in vrijloopkraamhokken. En bij Innova Canada inmiddels ook.’

Is het belangrijk om de zeugen in vrijloopkraamhokken te houden?

‘Ja, voor alle vader- en moederlijnen gebruiken we nu vrijloopkraamhokken, want dat is de ultieme manier om de moedereigenschappen te testen. Als een zeug goed presteert in een vrijloopkraamhok, moet het wel een goede moeder zijn. Goede moedereigenschappen is een van de redenen waarom er nu vanuit de hele wereld een grote vraag is naar de TN70.’

Wat zijn naast die moedereigenschappen de fokdoelen?

‘Die bestaan uit ruim dertig kenmerken verdeeld in zeven groepen. Tot de groep moedereigenschappen horen toomoverleving, aantal spenen en uniformiteit. De andere groepen zijn robuustheid, toomgrootte, levensduur zeug, vleesvarkenefficiency, karkaskwaliteit en vleeskwaliteit.’

Wat is de vooruitgang die varkenshouders kunnen verwachten?

‘De uitval tot spenen is nu 11 procent, die zal in 2027 met 2,2 procent zijn gedaald. In vijf jaar gaat het aantal gespeende biggen met 0,8 big omhoog, vooral door betere overleving. Het aantal spenen van de zeugen stijgt van de huidige 16,5 naar 17,3. We fokken op zelfredzame zeugen die hun biggen grootbrengen met zo min mogelijk arbeid. Want arbeid is wereldwijd de grootste uitdaging, bij familiebedrijven en bij grote integraties. De zelfredzame zeug is de belangrijkste medewerker op het bedrijf. Bij de vleesvarkens zal de groei verder stijgen en de voerconversie dalen van 2,45 naar 2,27 in vijf jaar tijd.’

Zijn die verbeteringen alleen van belang voor varkenshouders?

‘Nee, ze zijn ook van belang om aan de maatschappelijke eisen van dierenwelzijn en bijvoorbeeld CO2-uitstoot te voldoen. Daarom testen we de bigoverleving bij zeugen in een vrijloopkraamhok. Door te fokken op sociale varkens, dragen wij ons steentje bij om straks de stap te maken naar lange staarten.
‘De verbetering van de bigoverleving betekent ook dat een zeug meer vleesvarkens produceert. Samen met de gunstige voerconversie is dit van belang om efficiënt en met een lage CO2-voetafdruk hoogwaardig dierlijk eiwit te kunnen produceren. Het is allemaal onderdeel van de licence to produce. Net als bijvoorbeeld de inzet van alternatieve grondstoffen. Wat kan het varken daarmee.’

Heeft Topigs Norsvin voldoende lijnen voor alle marktsegmenten?

‘Naast de TN70 is de Topigs 20 er nog en voor bepaalde marktsegmenten is er ook ruimte voor de TN50. We hebben daarom de T-lijn PRRS-vrij gemaakt. De TN Tempo blijft de belangrijkste beer in Europa. Daarnaast is er in Nederland nog keuze uit de TN Talent, TN Select,en TN Tybor. Varkenshouders kunnen hiermee bijvoorbeeld biggen produceren voor de Duitse markt, waar steeds meer vraag is naar de TN Tempo. Ook kunnen ze meedraaien in concepten die bepaalde eisen stellen aan vleeskwaliteit, segmenten die houderij-eisen stellen zoals Beter Leven of concepten die verder gaan en naast welzijnseisen ook duurzaamheidseisen stellen aan de productie.’