Healthy Climate Monitor ondersteunt bij verbeteren stalklimaat en diergezondheid

Door de HCM worden het klimaat en gedrag van de dieren 24 uur per dag vastgelegd. Dierenartsen die denken dat de monitor nuttig kan zijn bij het verbeteren van gezondheid en dierenwelzijn, kunnen Zoetis benaderen. ‘We gaan dan naar de varkenshouder toe en hebben eerst een overleg om het probleem nog beter in beeld te brengen en de HCM op de juiste plaats te hangen’, aldus varkensdierenarts Twan van Berlo van Zoetis.

De HCM hangt eerst een week in de afdeling om genoeg gegevens te verzamelen. Vervolgens worden er in een week tijd wat wijzigingen doorgevoerd in bijvoorbeeld klimaat, voeding, hokinrichting en dergelijke, die mogelijk de oorzaak zijn van de gezondheids- of welzijnsproblemen. Daarna wordt nog een week lang gekeken of de wijzigingen het gewenste effect hebben.

Appgroep

Zoetis zorgt er direct bij de installatie voor dat de varkenshouder, zijn dierenarts en – als de varkenshouder dat wenst – zijn voeradviseur de gegevens kan inzien die de HCM verzamelt. Dat kan met een app op de smartphone en ook met de pc. Verder wordt een appgroep aangemaakt met deze personen om elkaar voortdurend op de hoogte te kunnen houden. Na afloop van deze periode is er met alle betrokkenen een evaluatie op het bedrijf van de varkenshouder.

Met een grondige analyse van de gegevens die met de meetapparatuur en camera’s worden verzameld, zijn doorgaans flinke verbeteringen haalbaar. Een vrij eenvoudig voorbeeld is een te hoog CO2-niveau, een indicatie voor te weinig luchtverversing. Na aanpassing van de ventilatie daalt het CO2-niveau, terwijl de temperatuur op peil blijft. Dat kan helpen longaandoeningen te voorkomen.

Ook het vinden van de oorzaak voor tocht lukt vaak met de data uit de HCM. Daarnaast is met de beelden die het apparaat aanlevert soms ook een indicatie te krijgen van het feit dat er te weinig vreet- of drinkplekken zijn.

‘Door 24/7 te meten en kijken met de Healthy Climate Monitor kun je heel veel

Twan van Berlo, varkensdierenarts Zoetis

‘Een varkenshouder kan niet de hele dag bij al zijn dieren tegelijk in de stal zijn. En als hij er wel is, is het gedrag van de varkens vaak anders dan wanneer hij of zijn medewerkers er niet zijn. Met de Healthy Climate Monitor kun je de dieren prima observeren op alle andere momenten en tegelijk veel data over klimaat en gedrag vastleggen. Bij het opsporen van de oorzaken van doodliggen is het lastig dat je niet vooraf zeker weet waar je de HCM moet ophangen. Dus je krijgt niet altijd de juiste data. Bij Groot Wassink hebben we wel heel veel zaken kunnen uitsluiten. Er zijn wat kleine aanpassingen in het klimaat doorgevoerd en we weten nu zeker dat het klimaat in de afdeling goed is. Het biggennest is bijvoorbeeld niet te warm, zo voorkomen we dat de biggen er niet in willen liggen. Aandachtspunt lijkt te zijn dat een deel van de zeugen op hun buik gaat liggen. Wat daarvan de oorzaak is, is de vraag. De varkenshouder, dierenarts en voeradviseur gaan daar nu mee aan de slag.’

‘De hoofdoorzaak van doodliggen hebben we nog niet gevonden, dus de zoektocht gaat verder’

Tom Verbrugge, varkensdierenarts De Oosthof

‘Met de Healthy Climate Monitor heb ik op meerdere varkensbedrijven al goede verbeteringen kunnen behalen in de biggenopfok. Daarom wilde ik weleens zien wat er mogelijk was om de bigoverleving op het zeugenbedrijf van Gerwin Groot Wassink nog verder te verbeteren. Hij behaalt al goede resultaten, maar wil het nog beter doen. En dan is met name doodliggen een punt van aanpak. Daarom hebben we de Healthy Climate Monitor ingezet in een poging meer te weten te komen over de oorzaken van doodliggen. We zijn er nog niet helemaal achter, maar weten wel zeker dat het niet aan het klimaat ligt. De oorzaak lijkt nu bij de zeug zelf te liggen. Een deel van de zeugen gaat mooi relaxt liggen, laat de biggen goed drinken en de biggen blijven daar vaak ook gewoon bij liggen. Bij die zeugen gaat het prima. Enkele andere zeugen voelen zich niet happy en laten de biggen niet goed drinken. Hier gaat het weleens mis. We moeten nu uitzoeken wat er precies aan de hand is.’

‘We willen de puntjes op de i zetten en de bigoverleving in het kraamhok nog verder verbeteren’

Gerwin Groot Wassink, zeugenhouder in Beltrum

‘De bigoverleving op ons bedrijf is goed. Maar we zijn nooit zomaar tevreden. Het bleek dat doodliggen nu nog de hoofdoorzaak van sterfte is en dat willen we aanpakken. Maar we konden niet duidelijk een oorzaak vinden en hebben deze nu geprobeerd te achterhalen met hulp van de Healthy Climate Monitor. Dat bleek niet zo eenvoudig, want je kunt maar één zeug tegelijk volgen en weet vooraf niet zeker of het apparaat bij een zeug hangt die biggen doodligt. We hebben de monitor dan ook geregeld verhangen om zoveel mogelijk zeugen te kunnen volgen. Uit de metingen kwam helaas geen duidelijke conclusie naar voren. We hebben het klimaat wel een beetje aangepast door de omgevingstemperatuur met 1 graad te verlagen. De temperatuur in het biggennest was verder goed, met het speciale polymeer betonplaatje. We zoeken nu verder. Voor de toekomst verwacht ik dat we de Healthy Climate Monitor goed kunnen inzetten bij de aanpak van bijterij.’