Meten emissiereductie stalmaatregelen in startblokken

In de Regiodeal Foodvalley is ervaring opgedaan met het realtime meten van emissies. Bij acht conventionele stallen met vleesvarkens al dan niet met een achtergeschakelde techniek om de ammoniakemissie te beperken, zijn basismetingen uitgevoerd.

Een jaar lang zijn meetgegevens verzameld bij een normale bedrijfsvoering. Onderzoeker Marien Korevaar van Wageningen Livestock Research (WLR) lichtte de resultaten van deze basismetingen toe tijdens het landelijke symposium over het bedrijfsspecifiek meten van stalemissies met sensoren. Dit vond plaats op 25 januari in het Gelderse Ede.

Variatie is groot

Metingen in eerdere onderzoeken wijzen uit dat het seizoen effect heeft op de stalemissie en zorgt voor een variatie van 28 procent door het jaar heen. 'Deze variatie is echter minder groot dan de spreiding in emissies tussen vleesvarkensbedrijven van 43 procent', licht Korevaar toe. 'Nagenoeg identieke varkensstallen hebben ieder een eigen basisemissie en dat is ook de ervaring van de emissiemetingen in het kader van de RAV-systematiek.'

Correct meten van stalemissies met sensoren heeft volgens Korevaar veel voeten in de aarde. 'Sensoren die bijvoorbeeld het ammoniakgehalte meten, kunnen bij aanvang al verschillende waardes opleveren. Daarom hebben wij een labkalibratie uitgevoerd per sensor om de verschillen bij de start te kennen. Vervolgens hebben we in de loop van het meetjaar diverse stalkalibraties per sensor uitgevoerd. Luchtmonsters zijn geanalyseerd in het lab en vergeleken met de meetwaarde van de sensor in de stal.'

De ventilatiehoeveelheid van mechanisch geventileerde varkensstallen vaststellen met meetwaaiers heeft volgens Korevaar ook risico's in zich. In eerder onderzoek is aangetoond dat in stallen met allemaal dezelfde ventilatoren, die volgens de klimaatinstellingen een identieke luchtafvoer moeten verzorgen, een variatie van 24 procent in de werkelijke luchtafvoer plaatsvond. Kalibreren van meetwaaiers onder labomstandigheden is noodzakelijk om betrouwbare emissiecijfers te krijgen. Het ventilatiedebiet checken kan volgens de onderzoeker doelmatig gebeuren aan de hand van het schatten van de koolstofdioxidebalans in een stal.

Voorlopige meetresultaten

Voorlopige emissieresultaten van de acht vleesvarkensbedrijven waar met sensoren is gemeten, laten eveneens een grote variatie zien. 'Tussen de hoogste en laagste waarde van de ammoniakemissie op de bedrijven zit een verschil van maar liefst 2,5 kilo per dierplaats per jaar.'

Bij het bedrijf met de hoogste waarde wordt 4 kilo ammoniak per vleesvarkensplaats per jaar uitgestoten, bij de laagste 1,5 kilo. 'Het gemiddelde van de acht stallen zit op 2,4 kilo per dierplaats per jaar', licht de WLR-onderzoeker toe. 'Die enorme variatie kan worden veroorzaakt doordat varkens bijvoorbeeld het voer niet goed verteren of de hokvloeren bevuilen.'

Nu de basiscijfers per stal bekend zijn, zullen diverse maatregelen worden doorgevoerd en wordt realtime gemeten. Zo wordt het effect van voeding en voer- of mesttoevoegingen gevolgd. Verder kunnen de emissies van technische oplossingen, zoals het koelen van varkensstallen of ioniserende stalverlichting, in beeld worden gebracht.