Aandacht voor tekort aan vitamine B12 bij vleesvarkens

Twee jaar geleden meldde een varkenshouder bij zijn dierenarts een vreemd beeld in zijn stal. Destijds werden zware vleesvarkens bleek, ze vermagerden en vielen terug in conditie. GD heeft destijds sectie verricht op een vleesvarken waarbij deze verschijnselen acuut optraden.

Bij het onderzochte vleesvarken zijn alleen verschijnselen aangetroffen van hartspierdegeneratie. Ziekteverwekkers of verschijnselen van Brachyspira hyodysenteriae, Brachyspira pilosicoli, salmonella of Lawsonia intracellularis (PIA) zijn niet naar voren gekomen. Ook onderzoeken op circo en PRRS gaven geen relevante uitslag.

Zware metalen in lever bekeken

Opvallend was wel de versterkte doorbloeding van de lever. Onderzoek op zware metalen in dat orgaan liet een opvallend laag kobaltgehalte zien. Het dier vertoonde verder weinig aanknopingspunten die een verklaring konden geven voor de verschijnselen.

Een te lage opname van vitamine B12, dat kobalt bevat, was de meest waarschijnlijke oorzaak voor het aangetroffen lage kobaltgehalte in de lever. Vitamine B12 is onder andere nodig voor de vorming van rode bloedcellen. Een tekort aan B12 verklaart daarom de bleke varkens die vermageren en terugvallen in conditie.

Onderzoek van het voer toonde aan dat het vitamine B12-gehalte inderdaad veel lager was dan op basis van de receptuur te verwachten was. De varkenshouder heeft vervolgens een andere voerleverancier gekozen en de problemen verdwenen.

Opnieuw vitaminetekort

Dit jaar, twee jaar later, herkende de varkenshouder hetzelfde beeld in de stal. De varkenshouder dacht nu direct aan de vitamine B12-voorziening. Het voer werd getest en de vitamine B12-voorziening bleek inderdaad weer te krap te zijn, vergeleken met de receptuur van de voerbon.

Een oorzaak voor een tekort aan B12 kan zijn dat deze vitamines sterk reageren met de tweewaardige metalen in het voermengsel. Daardoor loopt de beschikbaarheid van onder andere de B-vitamines snel terug. Hoge temperaturen en lange bewaartermijnen versterken die terugloop.

Op verzoek kunnen de mineralen en vitaminen afzonderlijk worden verpakt, voordat ze worden toegevoegd aan het rantsoen of bij de productie van het mengvoer. Dit is duurder, maar wel beter voor het behoud van de effectiviteit van de vitaminen. Eenmaal in het rantsoen gepelleteerd, is de contactmogelijkheid tussen vitaminen en metalen veel minder dan in het voormengsel en dus zal de kwaliteit minder snel teruglopen.