Extra aandacht voor te lichte en laatste biggen

Een zeug werpt elk jaar gemiddeld een halve big meer. Omdat een zeug niet voldoende functionele spenen heeft, zet de praktijk overleggen in om alle biggen groot te kunnen krijgen. Gemiddeld heeft een zeug minder dan veertien functionele spenen. Bij een toomgrootte van zeventien levend geboren biggen betekent dat omgerekend dat per 4,7 zeugen één pleegzeug nodig is.

De eerste dagen na de geboorte verdienen biggen met een geboortegewicht onder de 1.000 gram en de laatst geboren biggen extra aandacht. Een zeug produceert 3 tot 3,5 kilo biest, maar de spreiding tussen bedrijven is groot. De biestgift varieert van 1,5 tot 5,6 kilo. Om voldoende energie en antistoffen te kunnen opnemen, moet een big de eerste 24 uur minimaal 250 gram biest van de eigen moeder drinken.

Onderzoek toont aan dat er een duidelijke relatie is tussen het geboorte- en speengewicht, maar ook tussen biestopname en speengewicht. In een onderzoek van Boehringer Ingelheim naar biestopname en speengewicht onder zestig biggen gingen acht biggen dood. Alle acht hadden minder biest gedronken dan de vereiste 250 gram.

Lichaamstemperatuur

Van zes daarvan was ook de lichaamstemperatuur net na de geboorte bekend. Bij drie daarvan lag die onder het optimum van 36 graden Celsius. ‘Een geoefend oog ziet het wanneer biggen het te koud hebben en handelt meteen om de jonge dieren extra comfort te bieden’, zegt dierenarts Martijn Steenaert van Boehringer Ingelheim.

De biggen van gelten hebben een lager geboortegewicht dan die van meerdereworpszeugen. Door gelten vroeger te dekken, hebben deze biggen een iets langere zoogperiode en daardoor een hoger gewicht op het moment dat ze naar de speenafdeling gaan.

'Slachtafwijking terug te zien in uniformiteit koppel en lagere groei'

'Varkens die wat onder de leden hebben, groeien minder snel dan hun gezonde hokgenoten. Ze maken een koppel minder uniform. Keten Duurzaam Varkensvlees verzamelt via individuele dierregistratie met RFID-chips data. In combinatie met onderzoek aan de slachtlijn levert dat interessante inzichten op.'

'Een varken dat is behandeld met antibiotica omdat het longontsteking had, is gemiddeld 2,5 kilo lichter wanneer het wordt geslacht op 181 dagen. Een varken dat niet is behandeld, groeit over zijn hele leven gemiddeld 545 gram per dag tegen 531 gram bij een behandeld varken. Bij borstvliesverkleving is de impact nog groter en blijft het slachtgewicht gemiddeld 4,5 kilo achter wanneer zo’n dier op 181 dagen wordt geslacht.'

'Een niet goed uitgevoerde wormkuur leidt tot ‘white spots’ en kost gemiddeld 2 kilo slachtgewicht op 181 dagen. Een vleesvarken met een pootaandoening brengt, als deze wordt geslacht op 181 dagen, 4,5 euro minder op.'

'Bij retailers groeit het besef dat elke schakel in de keten moet verdienen'

'De retail werkte jaren vooral prijsgedreven, maar dat verandert. Het besef groeit dat de beschikbaarheid van in Nederland geproduceerd varkensvlees dat aan de Nederlandse eisen voldoet weleens schaars kan worden. Dat kan alleen worden gekeerd met een gezond verdienmodel voor elke schakel in de keten.'

'Er komen minder varkensbedrijven en netto minder dieren, terwijl de eisen aan het houden van varkens en daarmee de kosten alleen maar toenemen. Daar komt bij dat de mestafzetkosten hoog zijn en blijven. De verwachting is dat de voerprijzen dit najaar weer stijgen. Daarom moeten we met elkaar naar een ander model toe, met een transparante en eerlijke prijs voor varkenshouders, waarbij varkensvlees betaalbaar blijft en de keten verder kan verduurzamen.'

'In onze optiek doe je dat door samenwerking. Vlees is een belangrijk onderdeel van ons menu. Jammer dat de vleessector zo weinig podium krijgt om de gezondheidsaspecten van vlees naar voren te schuiven.’

'Leg biggen alleen de eerste dagen over en dan de zwaarste, niet de lichtste'

'Mensen die in de kraamstal werken, zijn gepassioneerd bezig om biggen in leven te houden. Dus worden veel biggen overgelegd, waarbij de kleinste biggen vaak in een mixtoom komen bij een eersteworpszeug. De vraag is hoe functioneel dat is.'

'Uit onderzoek op een Nederlands bedrijf met 860 TN70-zeugen waar de biggen zijn gevolgd van geboorte tot slacht blijkt dat kleine biggen (lichter dan 1 kilo) niet worden gered door ze over te leggen. Biggen overleggen tussen dag 4 en 7 leidt tot extra uitval. Overleggen geeft de zeug en de biggen stress, maar grotere biggen van 1,5 kilo of zwaarder hebben daar bijna geen last van. Leg daarom, als het nodig is, alleen de grotere biggen over na de biestopname.'

'Uniformeer een koppel alleen op aantal, niet op gewicht van de big. Kijk bij de zeug goed naar het aantal functionele spenen en het grootbrengend vermogen. Bij een goed overlegbeleid zijn er na het spenen minder biggen die een behandeling nodig hebben.'