Gave, gezonde oren met PAP in biggenvoeding
Een goede gezondheid en hoog welzijn van de gespeende biggen hangt sterk samen met voeding. Om de biggen te voorzien van de juiste eiwitten, schakelden Esther en Martijn van Oort over naar voer met verwerkt dierlijk eiwit (PAP) erin. Ze hebben nu de oorrandnecrose vrijwel geheel onder controle.
Nee, PAP is geen natgemaakt voer en ook geen bordje melk met Brinta. De afkorting staat voor 'processed animal protein'. Het bestaat uit hoogwaardige bijproducten van de slacht, die de mens niet wil of kan eten. PAP van pluimvee is toegestaan in varkensvoer, mits in de voerfabriek en bij het transport van grondstoffen en voer alleen varkensvoer wordt verwerkt.
Doordat De Heus in het Brabantse Andel een gespecialiseerde biggenvoerfabriek heeft, was het gebruik van PAP snel haalbaar. Het dierlijke eiwit is een goed voorbeeld van circulair voer; het vervangt een deel van de soja en maakt het biggenvoer niet duurder.
Esther en Martijn van Oort hadden al aanpassingen gedaan om oorrandnecrose en oorbijten na het spenen te verminderen. Tot bijna een jaar geleden kregen zowel de vleesvarkens als de gespeende biggen brijvoer. De voerkeuken voor het brijvoer staat bij de vleesvarkensafdelingen en daarmee ver van de biggenafdeling af.
Compromis
'Hierdoor konden we maar één voersoort maken voor de gespeende biggen', weet Van Oort. 'Het is dan een compromis tussen het voer voor de jongste en de oudste biggen; de jongste kregen het voer te kort en de oudste te ruim. Daarbij was de installatie bij de biggen door de grote afstand tot de voerkeuken storingsgevoelig en was het lastig om de kwaliteit goed te houden. Ook omdat de samenstelling van de bijproducten wisselt.'
Dit terwijl het voor de gespeende biggen volgens Van Oort juist essentieel is dat ze altijd het voer krijgen waar ze behoefte aan hebben, vanaf opleg totdat ze naar de vleesvarkensafdelingen gaan. 'Daarom zijn we in overleg met biggenspecialist Jan Willem van Kilsdonk bij de gespeende biggen overgeschakeld naar droogvoer. Daarna ging het al een stuk beter.'
Met alleen de overschakeling naar droogvoer was de oorrandnecrose nog niet helemaal verdwenen. Toen De Heus dit voorjaar het biggenvoer met PAP lanceerde, adviseerde Van Kilsdonk hierop over te stappen. 'Uit ons onderzoek bleek ook dat het grote voordeel van de inzet van een paar procent dierlijk eiwit ervoor zorgt dat je de oorrandnecrose met 80 procent vermindert.'
De overstap naar biggenvoer met PAP leverde het gewenste resultaat. 'Bijna alle biggen hebben mooie, gave, gezonde oren. We zien bij uitzondering een puntje aan de oren. De biggen zijn goed gezond en groeien hard. We verwachten ook dat de gemiddelde groei stijgt en de voerconversie daalt.'
Voor een zo goed mogelijke start voert Van Oort de laatste week in het kraamhok Stimulans 2, waarin al PAP zit. Ze voert dat de eerste week na het spenen met de hand, zodat er geen overgang is. De biggen krijgen het ook dagelijks in het extra voerbakje voor in het hok. 'Dan leren ze snel waar ze het voer moeten halen.'
Probleemloos naar brijvoer
Na een week gaat het voersysteem aan en krijgen de biggen Comfort 4 met dierlijk eiwit, zodat het prima aansluit op het speenvoer. Aan het einde van de opfok zijn de biggen zo goed aan het groeien dat ze over kunnen naar Comfort 6. De overschakeling naar het brijvoer in de vleesvarkensstal gaat volgens Van Oort probleemloos.
Gedurende de hele ronde krijgen de biggen dagelijks luzernestro en/of muesli in de bakjes, als hokverrijking en om bijterij te beperken. 'Je ziet dan ook direct of er biggen zijn die achterblijven en die je moet controleren.'
Om de puntjes op de i te zetten is Van Oort gestart met het meten van het klimaat in de biggenafdelingen met een slimme meter. Daaruit moet bijvoorbeeld blijken of het klimaat ook bij sterke wisselingen van de dag- en nachttemperatuur optimaal is.