Precisievoeding varkens lastig te leggen puzzel

Hoe kun je het varken van de toekomst voeren, was de hamvraag waarop De Mik tijdens drie klantenavonden van ABZ Diervoeding antwoord wilde geven. 'Bij Schothorst doen we voedingsonderzoeken en beschikken over veel data. Maar je werkt met unieke dieren en een enorme variatie. Dat begint al bij het geboortegewicht', zegt hij.

De lichtste biggen bij de geboorte hebben de laagste overlevingskans en de minste tepel. De zwaarste biggen liggen aan de voorste spenen en drinken de meeste melk. 'Met bijvoeren houd je vooral de minder goede biggen erbij en train je hun darmen', zegt de adviseur. Het verschil in groei in de kraamfase tussen de geboorte en spenen tussen die twee categorieën verschilt gemiddeld 73 gram per dag. Tussen het spenen en 25 kilo groeien de lichtere dieren gemiddeld 57 gram per dag minder hard. In de vleesvarkensfase is dat groeiverschil 49 gram per dag.

Nuchtere darmen funest

De Mik benadrukt dat de zwaarste biggen de meeste moeite hebben om na spenen op te starten. 'Omdat ze na een zoogbeurt hun buik meestal vol genoeg hebben, hebben ze geen behoefte om bij te vreten. Dus ze hebben niet geleerd om vast voer op te nemen en hun darmen hebben niet geleerd om plantaardige producten te verteren', legt hij uit. 'Na spenen duurt het soms meer dan twee dagen, voordat ze wat voer opnemen en dan overvreten ze zich. Omdat hun al tientallen uren nuchtere darmen flinke schade hebben opgelopen, gaat het dan nogal eens mis.'

Bij voerschakelingen adviseert De Mik om dat geleidelijk in drie dagen te doen. 'Doe je het ineens, dan zie je een dipje in de voeropname en individuele dieren kunnen er nog sterker op reageren', zegt hij. 'Dus om een gemiddeld varken goed op de behoefte te voeren is al lastig, laat staan het individuele dier.'

Toch haalt de adviseur een voorbeeld aan van een proef met precisievoedering die is uitgevoerd bij de Franse coöperatie van varkenshouders Cooperl. Varkens met individuele herkenning, waarvan dagelijks het gewicht en de voeropname in een soort voerstation werden bepaald, kregen op basis daarvan een uitgebalanceerd rantsoen de dag erop. Dat op maat gemaakte voer werd samengesteld met eiwit-, energie-, vitaminen- en mineralencomponenten.

Nog niet precies genoeg

Dagelijks werden tweeduizend verschillende rantsoenen voor de vleesvarkens bereid. Dat leverde volgens De Mik een kostprijsvoordeel van 5 euro per varken op, maar precisievoeding was het nog niet. 'Soms eet een varken een dag wat minder en kan het zijn dat het dier dat de volgende dag wil compenseren', verduidelijkt hij. 'Dagelijkse variaties laten zich lastig vangen in rekenmodellen. We moeten accepteren dat we bij het voeden van varkens niet overal grip op hebben. De puzzel is lastig te leggen.'

Het gemiddelde varken voeren kan wel beter en efficiënter. Zo adviseert De Mik vleesvarkenshouders als de mogelijkheid er is om een vierfasenvoeder te verstrekken. 'Varkens die 100 kilo wegen, eten nog veel kilo's op en kunnen met minder luxe eindvoeders uit.'