Lange termijn effect zink vraagteken

De inzet van een tijdelijk hogere dosis zink bij pas gespeende biggen heeft vaak een positief effect bij diarree problemen. Of het op de langere termijn ook een goed effect heeft, vraagt professor Jürgen Zentek van de Vrije Universiteit in Berlijn zich af. Binnenkort beslist de Europese Unie of het nog langer is toegestaan.

Zink is een heel belangrijk element in de voeding van varkens. Het speelt een rol bij wel 300 verschillende processen in het lichaam, vertelde Zentek tijdens de Denkaday in Voorthuizen. Er moet dan ook minimaal 50 tot 80 milligram beschikbaar zink in het voer van varkens zitten om te zorgen dat alle processen goed verlopen en de prestaties van de varkens er niet onder lijden.

Daarbij is het volgens Zentek heel belangrijk dat varkenshouders aan hun voerleverancier vragen of het zink goed beschikbaar is. Er zijn namelijk grote verschillen in de beschikbaarheid van zink. Dat geldt voor alle vormen van zink: zinkoxide, zinksulfaat, zink acetaat, of zink als chelaat. Bij zinkoxide verschilt de beschikbaarheid maar liefst van 40 tot 90 procent.

Bij te weinig beschikbaar zink in het voer zullen varkens slecht groeien, te veel zink is daarentegen giftig. Te lang doorgaan met (erg) hoge zinkgehalten in het voer is daarom niet gewenst. Twee weken is volgens Zentek echt het maximum, maar het moet mogelijk nog korter. Uit een proef bleek bijvoorbeeld dat biggen bij een hoge zinkdosis (3000 mg/kg) al vanaf de derde dag extra zink gaan uitscheiden. De tijdelijke dosis kan volgens de deskundige daarom terug naar 1.000 mg of nog minder. Nader onderzoek zou dat moeten uitwijzen.

Naast het feit dat een hoge dosis zink giftig is voor het dier, blijkt uit onderzoek dat er een relatie is tussen zink en resistente bacteriën. Bij een hoge dosis zink zijn er meer bacteriën resistent tegen tetracycline, er komen er meer resistente E. colibacteriën voor en er is een link tussen resistentie tegen zink en MRSA. De kans op resistentie is voor de Europese Unie een van de belangrijke redenen om het gebruik van een hoge dosis zink opnieuw te beoordelen. Op 19 juni valt hierover mogelijk een beslissing.

Gespeende biggen kunnen ook zonder een hoge dosis zink in het voer gezond blijven. Wel vraagt dit meer van het management en is een aanpassing van het voer voor pas gespeende biggen op diverse fronten nodig. Het eiwit moet beter verteerbaar zijn, waardoor het ruw eiwitgehalte laag kan blijven, toevoeging van bepaalde zuren is nodig en de juiste vezelbronnen. Dat helpt om de darmgezondheid goed te houden en diarree te voorkomen.