Rectumprolaps vraagt om actie

Soms krijgen varkens een rectumprolaps: Het laatste deel van de endeldarm (rectum) komt naar buiten. Dierenarts Nico Brons van De Oosthof kaart het in de nieuwsbrief van de dierenartspraktijk aan. Het komt niet al te vaak voor, maar als het voorkomt is er genoeg reden om bij een rectumprolaps tot actie te komen.

Het is niet zo dat Brons iedere maand met een rectumprolaps in aanraking komt, toch ziet hij het met enige regelmaat. Bij zeugen zijn het vaak incidentele gevallen, bij vleesvarkens kan het om meerdere varkens tegelijk gaan. Bij biggen komt het niet of nauwelijks voor.

In de nieuwsbrief somt Brons een aantal mogelijke risico’s op het ontstaan van een rectumprolaps op. Een van de oorzaken bij vleesvarkens is hoesten. “Als er veel varkens hoesten in een koppel, dan zijn er ook wel varkens die hierdoor het rectum eruit persen. Dat kan wel oplopen tot een procent van de varkens”, licht hij toe.

Hoesten is maar een van de mogelijke risico’s. De voeding kan ook zorgen voor het probleem. Zoals te weinig ruwe celstof in het voer, of te weinig drinken waardoor verstoppingen ontstaan, een plotseling hogere voeropname, of bijvoorbeeld schimmeltoxinen in het voer. Ook het voeren van vismeel, soja, hoge gehalten gerst en een hoog lysinegehalte kunnen aanleiding zijn tot rectumprolapsen.

Andere mogelijke oorzaken zijn: te kort couperen van staarten (beschadigde zenuwen), een laag geboortegewicht (verminderd aantal spiervezels) en liggen op een hellende vloer. Mogelijk spelen ook erfelijke factoren een rol. Komt het probleem bij een aantal varkens tegelijk voor, dan zouden varkenshouders het daarom ook moeten melden aan de KI-organisatie.

Heeft een zeug of vleesvarken een rectumprolaps, dan is het nodig om dit dier direct af te zonderen. “De kans dat hokgenoten de prolaps beschadigen is anders zeker aanwezig”, zegt Brons. “Zet je het dier apart dan kan de prolaps vaak wel herstellen. Als hoesten de oorzaak is, moet je dat dan wel direct aanpakken. Ligt de oorzaak in het voer, dan moet je het voer aanpassen.”