Forse toename leegstand

De leegstand van vrijkomende agrarische gebouwen zal de komende jaren fors toenemen. Volgens een inventarisatie van de NVM staat nu al 11 miljoen vierkante meter agrarische bebouwing leeg. Tot aan 2030 komt daar nog eens 40 miljoen vierkante meter bij. Om het platteland vitaal te houden moet minimaal de helft van de gebouwen worden gesloopt.

De markt van agrarisch en landelijk vastgoed maakt volgens de NVM-vakgroep Agrarisch & Landelijk Vastgoed (NVM A&LV) ingrijpende veranderingen door. Het aantal agrarische ondernemers daalt. Er komen meer multifunctionele landbouwbedrijven, niet-agrarische ondernemers starten activiteiten en er komen meer burgers op het platteland wonen. Veel veehouderijen staken nu en de komende jaren hun bedrijf. Die gebouwen voldoen niet aan de huidige eisen op het gebied van milieu en dierenwelzijn en komen leeg te staan.

Voor ongeveer de helft van de vrijkomende agrarische bebouwing (VAB) is sloop de beste optie, volgens Ard KLijsen, voorzitter van NVM A&LV. “De vrijkomende oppervlakte kan dan via bijvoorbeeld een ruimte-voor-ruimteregeling worden ingezet voor nieuwbouw in de woningmarkt. Gezien de toenemende tekorten is dat een verstandige oplossing. Voor de andere 50 procent van de VAB is herbestemming tot woonruimte een optie, of ander, al dan niet agrarisch, hergebruik.”

Volgens de NVM wordt vrijkomende agrarische bebouwing vaak als een probleem van de eigenaar gezien. Klijsen: “Dat is niet helemaal eerlijk. De maatschappelijke veranderingen gaan soms zo snel dat gebouwen niet meer aan de huidige eisen voldoen. Het lijkt dus meer een gezamenlijke verantwoordelijkheid van eigenaar en maatschappij. We hechten daarom ook groot belang aan goede sloopregelingen, het fiscaal aantrekkeiljk maken van sloop en herbestemmen. Dat helpt niet alleen de agrarische ondernemer, maar hiermee worden ook verloedering en (drugs)criminaliteit op het platteland voorkomen.”

Bij sloop en herbestemming van de vrijkomende bebouwing zal ook de einddatum van 2024 waarbij alle asbest weg zou moeten zijn een rol gaan spelen. Dichtbij die datum zullen gebouwen veel moeilijker of niet verkoopbaar worden.

Op 2 november presenteerde de NVM haar notitie ‘Samen naar een vitaal buitengebied, mogelijkheden voor vrijkomende agrarische bebouwing’. In deze studie schetst de NVM duurzame opties voor een vitale toekomst van het Nederlandse buitengebied. De notitie is verkrijgbaar bij de makelaar of via de website van de www.nvm.nl.