Verspreiding AVP niet te stoppen

In Polen loopt het aantal gevallen van Afrikaanse Varkenspest (AVP) bij wilde zwijnen op. In 2014, het jaar van introductie van het AVP-virus in Polen, werden 30 wilde zwijnen positief getest. In 2015 groeide dat aantal naar 53 stuks en in 2016 naar 80 dieren. Maar in 2017 steeg het explosief naar 741 gevallen van AVP. In nog geen 2 maanden in 2018 zijn al 511 wilde zwijnen positief getest op AVP.

Van alle aangetroffen zwijnen in de afgelopen maanden is 75 tot 80 procent besmet met het AVP-virus. De virusdruk blijft toenemen en lijkt niet te stoppen. “Hoe dichter de wilde zwijnenpopulatie, hoe sneller de verspreiding”, zegt professor Zygmunt Pejsak van het Veterinair Insitituut Pulawy in Polen. “De verspreiding van het virus rukt elke maand 5 kilometer op vanuit 7 actieve clusters. Geen enkele barrière is effectief genoeg.”

Met name kadavers van aan AVP gestorven wilde zwijnen zijn volgens Pejsak een grote bron van zorg. Deze karkassen blijven maandenlang infectieus en vliegen kunnen het virus overbrengen. Lang niet alle kadavers worden gevonden en vernietigd, ondanks een premie van 80 tot 90 euro per dood aangetroffen wild zwijn met AVP en 100 euro per afgeschoten zwijn dat besmet is met het AVP-virus. “Ook botten van aan AVP bezweken zwijnen kunnen na de graanoogst in het stro belanden en zijn via die weg in varkensstallen terechtgekomen”, zegt de professor. “Daarnaast zijn jagers een grote risicofactor bij het verspreiden van AVP. Daarom zien we af en toe sprongen van AVP-smethaarden.”

Niet via lucht

Omdat AVP een fatale contactziekte is, kan een strikte biosecurity de ziekte buiten de varkensbedrijven houden. “Het virus komt niet via de lucht een bedrijf binnenwaaien.” Omdat in het oosten veel kleine bedrijven zijn, maakt dat het volgens Pejsak erg lastig de juiste maatregelen te nemen en zijn er soms uitbraken. In het westen van het land zijn de grote bedrijven serieus bezig met het op orde hebben van de externe biosecurity om insleep te voorkomen. Het moment dat met AVP besmette wilde zwijnen om die bedrijven heen actief zijn, komt steeds dichterbij.”

Vaccin is nog ver weg

Opvallend is dat in regio's met AVP in 2016 ook voor het eerst meer wilde zwijnen zijn doodgereden die besmet bleken te zijn met het pestvirus. Van de 95 door auto's gedode wilde zwijnen bleken er 3 besmet te zijn met AVP. In 2017 waren er dat 6 van de 137. Dus ook dat percentage rukt op. "Tot nu toe zijn er geen specifieke antistoffen aangetroffen in seropositieve wilde zwijnen. Deze stoffen zouden het maken van een AVP-vaccin mogelijk maken", zegt Pejsak. "Ik verwacht dat we in de komende 10 jaar nog steeds geen effectief vaccin zullen hebben. Het AVP-virus is erg complex."

Pejsak sprak op 27 februari tijdens het seminar ‘Ontwikkelingen varkenshouderij Afrikaanse Varkenspest in Polen’ bij de Rabobank in Hegelsom.