Doel bij stalbranden identiek

Vermindering van het aantal stalbranden is een gemeenschappelijk doel, schreef LNV-minister Carola Schouten in haar brief over dat gevoelige onderwerp aan de Tweede Kamer. Het is geen eenvoudige opeenstapeling van maatregelen. Een integrale aanpak van brandveiligheid van gebouwen is nodig, ook al moet iedereen beseffen dat de kans op een stalbrand klein is.

De kans op een stalbrand bij een veehouderijbedrijf is ongeveer 1 op de 1.000. Gemiddeld krijgen 5,25 varkensbedrijven per jaar te maken met een stalbrand (periode 2014-2017). De impact van iedere stalbrand is groot, vooral wanneer er dieren omkomen. In iets meer dan de helft van de stalbrandgevallen kon geen oorzaak worden gevonden. In de gevallen dat dat wel kon worden achterhaald, waren elektriciteit en kortsluiting de belangrijkste oorzaken. Daarna volgde menselijk handelen.

Detectie en periodiek keuren

Om de haalbaarheid van preventieve maatregelen te analyseren en prioriteiten aan te geven, schakelde Schouten het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in. De periodieke elektrakeuring heeft de meeste impact. Brand- en rookdetectie in de technische ruimte heeft ook een gunstig effect. Door deze maatregelen door te voeren in alle stallen zouden minder stalbranden optreden en daarbij zo’n 15 procent minder varkens omkomen. Het uitvoeren van een elektrakeuring is inmiddels in het IKB-systeem (Holland Varken) opgenomen. Deze keuringen op varkensbedrijven zijn vrijwel allemaal uitgevoerd voor 2019 en deze keuring is vooralsnog geldig voor vijf jaar. Oververhittingsbeveiliging dient op alle nieuwe motoren te zitten. Ook wordt brand- en rookdetectie in technische ruimten als maatregel doorgevoerd.

Maar gassen onder roosters afzuigen levert weinig ‘winst’ op en is duur. Het verplicht plaatsen van bliksemafleiders op staldaken opnemen in het Bouwbesluit gaat de EIB te ver. Schouten gaat de kosten van die maatregel nog bekijken, maar kwaliteitssystemen kunnen zo’n maatregel wel doorvoeren.

Hoge investeringen

Verplicht aanbrengen van dakisolatie brandklasse B en compartimentering van de technische ruimte bij bestaande stallen hebben effect maar brengen te hoge investeringen met zich mee. Volgens Schouten zijn die kosten buitenproportioneel hoog en zijn andere maatregelen effectiever. Ook het verplicht stellen van een sprinklerinstallatie wil zij niet. De schade aan gebouwen kan mogelijk worden beperkt, maar het aantal slachtoffers onder varkens en pluimvee zal - vanwege rookontwikkeling - niet lager worden. Een automatische blusmogelijkheid in combinatie met brand- en rookdetectie in technische ruimtes, is een optie die zij wel laat onderzoeken.

Ook wijst de LNV-minister op het gevaar van knaagdieren die bij de kabels in de stallen kunnen. Tenslotte wijst zij ook nog eens op meer bewustwording bij veehouders om een stalbrand te voorkomen.