Pierre Berntsen, directeur Agrarische Bedrijven bij ABN Amro, ziet kansen voor de Nederlandse varkenshouderij. “De sector is een belangrijk onderdeel van de voedselproductieketen en een goed voorbeeld van circulariteit. De ingrediënten zijn aanwezig om Nederland verliefd te laten worden op het varken.”
Marktgerichte Ketenproductie en concepten is het pad dat de varkensvleesproductieketen op gaat. “Als financieel partner van bedrijven in die vleesketen zien we dat dit nog harder is gegaan dan onze verwachtingen. Waarde toevoegen met onderscheidende producten. Daar ligt de kans voor een beter verdienmodel voor de sector. Onze visie zien we bevestigd worden. Intussen zijn er 700 varkenshouders die meedoen in concepten als KDV, Frievar, het Beter Leven-keurmerk en biologisch.”
Maar de varkenshouderij is - net als elke sector - een optelsom van individuele ondernemers. En ondernemen is lef hebben en keuzes maken voor welke markt je wilt produceren. Robuustere ketenstructuren met strikte afspraken tussen schakels zijn volgens Berntsen onvermijdelijk. “Faalkosten moeten eruit. De varkenssector zou kunnen leren van de kalfsvlees- of kuikenvleesproductie. Denk en handel vanuit de markt en ga in goedgeorganiseerde ketens te werk.” Bovendien kun je vanuit een goedgeorganiseerde keten sneller reageren op issues en op negatieve berichtgeving. “Doel is uiteindelijk je onderscheidende concept beter te verwaarden”, vindt Berntsen.
Zorgvuldig
Naast marktgericht produceren zal de varkenshouderij op meerdere fronten zorgvuldig te werk moeten gaan. “Goede hygiëne en zorg voor dieren om de gezondheid omhoog te brengen. Welzijn en diergezondheid verbeteren levert meer groei op en dieren zijn efficiënter met nutriënten. Bovendien hebben gezonde dieren geen antibiotica nodig.”
Een punt waar varkenshouders volop gas op moeten geven is circulariteit. Reststromen uit de levensmiddelenindustrie tot waarde brengen voor de mens. “Op dat punt scoort de sector al enorm goed en daar moeten we ook vooral mee door blijven gaan. Dit is een mogelijkheid voor mengvoerindustrie en varkenshouders om zich goed op de kaart te zetten”, benadrukt Berntsen. “Communiceer daarover en zorg ervoor dat Nederland weer verliefd wordt op het varken. Transparant zijn en laten zien wat de CO2-footprint is per kilo vlees. We gaan van ‘Be good and tell it’ naar ‘Be good and prove it’.” De ontwikkeling van tools die dit mogelijk maken ontwikkelen zich in rap tempo. Via de kringloopwijzer kent elke melkveehouder de CO2 footprint per kilo melk.
Een dossier dat al veel te lang als een molensteen om de nek van de sector hangt, is mest. “Veel goede ondernemers hebben het mestprobleem voor hun eigen bedrijf opgelost”, weet hij. “Maar zolang varkenshouders 25 euro of meer per afgevoerde kuub mest moeten betalen en extra mestverwerkingscapaciteit en het beter verwaarden van organische meststoffen uit die installaties op zich laat wachten, zal het rendement onder druk blijven staan. Organiseer ook deze vorm van circulariteit en dan heb je als sector een ijzersterk verhaal.”