PED vooral in winter en voorjaar

Het PED-virus is blijvend aanwezig in de Nederlandse varkensstapel. Ook al lijkt het virus in de zomer verdwenen, in de winter en ook het voorjaar slaat het telkens weer toe, blijkt uit de Online Monitor van GD. Virusziekten als PED kunnen in koude perioden gemakkelijker buiten het varken overleven en zo voor meer besmettingen zorgen.

De Online Monitor van GD heeft inmiddels van drie opeenvolgende jaren de resultaten verzameld. Daaruit blijkt dat het PED-virus - dat maagdarmproblemen, diarree en soms hoge uitval onder de biggen veroorzaakt - blijvend aanwezig is. Met een mooi woord omschreven: PED is endemisch.

Te zien is dat er in de zomermaanden en het najaar weinig of helemaal geen problemen worden gemeld met PED. Pas in november begint de ziekte op te spelen en neemt het aantal meldingen toe tot meer dan 5 procent. Tot aan mei of zelfs juni kan PED dan nog blijven opspelen. In 2018 lijkt het beeld een beetje anders. In december 2017 was er nog een piek van meer dan 5 procent meldingen van het PED-vrius. Daarna daalde het aantal meldingen tot circa 2,5 procent. Vanaf mei was het aantal meldingen laag, met in september al een eerste piekje van bijna 1,5 procent.

Overleven in kou

Dat een virusziekte als PED vaker een probleem is in de winter heeft te maken met de levenscyclus van het virus. Een virus kan zich alleen vermeerderen in een lichaamscel. Buiten het lichaam kan een virus wel enige tijd overleven, maar gaat het uiteindelijk dood. Bij het ene virus gaat dat sneller dan bij het andere virus en ook de omgeving en de temperatuur heeft invloed. Hoe lager de temperatuur, hoe langer het virus overleeft en weer een nieuw varken kan besmetten. Dat is dus bij PED in de winter en ook nog het voorjaar het geval. Het virus blijft achter in de afdeling of transportmiddelen en besmet een volgend koppel biggen of vleesvarkens. Bij bacteriën is het anders, die groeien juist goed bij een hogere (lichaams)temperatuur en zorgen daarom in de zomer eerder voor ziekteproblemen.

Eerst goed reinigen

Bij de overleving van een virus - maar ook van een bacterie - speelt organisch materiaal als mest of huidsmeersel ook een rol. In organisch materiaal kan een virus of bacterie langer overleven dan zonder organisch materiaal. Dat geldt voor alle virussen - niet alleen voor PED maar ook voor bijvoorbeeld PRRS of Afrikaanse varkenspest - en ook voor bacteriën. Vooral goed reinigen is daarom van belang: het organisch materiaal moet eerst weg. Pas daarna heeft ontsmetten zin om de laatste achtergebleven bacteriën en virussen te doden.