PRRS is een virusziekte die veel schade geeft in de varkenshouderij en steeds meer een beperking is bij handelsrelaties. We willen met zijn allen dolgraag van dit virus áf. De aanpak van deze ziekte is echter uitdagend, want het virus is ons vaak te slim af. Het PRRS-virus heeft allerlei escape strategieën. Dat betekent dat wij mensen nog slimmere aanvals- en verdedigingsstrategieën moeten bedenken.
De zwakke plekken van onze tegenstander, het PRRS-virus zijn: het is vrij gemakkelijk te inactiveren. Het houdt namelijk erg veel van viezigheid zoals organisch materiaal (mest, bloed speeksel enz.) en van alles wat koud en nat is. Het PRRS-virus houdt vooral niet van alles wat schoon, warm, droog en ontsmet is. Het kan zich echter in dieren verstoppen en steeds nieuwe slachtoffers zoeken om zo de infectieketen in stand te houden. Tot overmaat van ramp kan het virus zichzelf ook nog steeds veranderen, waardoor het aan de immuniteit kan ontsnappen.
Als we deze zwakke plekken proberen te raken moeten we daar dus aan werken: dier-diercontacten minimaliseren, overdracht via o.a. lucht, materialen en transport beperken door alles goed schoon te maken en eventueel inkomende lucht te filteren.
Topigs Norsvin heeft haar pijlen gericht op de aanpak van PRRS. Op PRRS-vrije bedrijven is het de kunst om de verdedigingslinie goed dicht te houden. Op de bedrijven die níet PRRS-vrij zijn, moet een aanvalsstrategie bepaald worden. Hoe doen wij dat ? In onze gezondheidsmonitoring heeft PRRS een prominente plek.
Een legendarische Chinese oorlogsstrateeg zei 2.500 jaar geleden al: "Als je de vijand en jezelf kent, hoef je de uitkomst van honderd veldslagen niet te vrezen… als je de vijand noch jezelf kent zul je elke veldslag verliezen."
Dus onze strategie is om onszelf én de vijand nauwkeurig in kaart te brengen. Daardoor kun je een op maat gemaakte aanpak inzetten. We brengen op systematische wijze in beeld wat de status is van de 'uitstroom' van een bedrijf. Dat betekent dat we kijken naar de aan- of afwezigheid van PRRS-virus bij de biggen in het kraamhok, de gespeende biggen en de opfok. De jonge dieren zijn belangrijk. Hier is de bron te vinden waar we onze pijlen op moeten richten. We testen een ruim aantal monsters op de aanwezigheid van PRRS-virus middels PCR. Daarmee toon je genetisch materiaal van het virus aan. Vervolgens vindt een verdere typering plaats door middel van sequence. Deze sequences worden door GD in een stamboom (fylogenetische boom) gezet. Wat we daaraan hebben?
Zoals gezegd, het PRRS-virus verandert zichzelf als ontsnappingsstrategie. Sinds het aantreffen van het virus eind jaren ’90 in Lelystad, is het verschillende kanten op gewaaierd.
Wat een stamboom níet zegt, is ook belangrijk om te weten. Een stamboom zegt niets over hoe kwaadaardig de virussen zijn en ook niet welk vaccin erbij zou passen. Wat een stamboom ons wél kan laten zien is de familiaire afstamming van het virus. Dit geeft ons handvaten voor de aanpak. Als we op een bepaald bedrijf steeds hetzelfde virus aantreffen dan gaan we kijken naar interne bedrijfsprocessen. De vijand zit dan al binnen de muren van het bedrijf! Er moet dan een strategie voor aanpak bínnen het bedrijf ingezet worden.
Karien Koenders
Adviseur gezondheid Topigs Norsvin NL