PRRS-uitbraak via sperma in Denemarken

Door een PRRS-besmetting op een KI-station in Denemarken is deze zomer besmet sperma uitgeleverd. Dat besmette sperma heeft tot een forse PRRS-uitbraak geleid op circa 40 SPF-zeugenbedrijven. Het lijkt er op dat het PRRS-virus een recombinatie is van twee PRRS-vaccins.

De PRRS-problemen op de SPF-zeugenbedrijven speelden in september. Omdat de SPF-bedrijven vrij waren van PRRS en niet vaccineren, waren de gevolgen voor de getroffen zeugenbedrijven groot. De PRRS-besmetting gaf op de SPF-bedrijven aanleiding tot dode zeugen, biggensterfte tot 50 procent, abortus en terugkomers.

Via DNA-onderzoek is vastgesteld dat de besmetting op de zeugenbedrijven was te herleiden tot sperma afkomstig van KI-station Hatting Horsens. Hier werd in juli bij een routineonderzoek de besmetting van de beren vastgesteld. De besmette dieren zijn daarna afgevoerd. Het sperma van de besmette beren is overigens naar in totaal meer dan 500 bedrijven geleverd. Dat zijn grotendeels bedrijven die nog wel vaccineren tegen PRRS en daar geen officiële SPF-status voor hebben. Op die bedrijven zijn tot nu toe geen problemen gemeld.

Van naastgelegen bedrijf

Uit nader onderzoek is gebleken dat de besmetting op het KI-station zeer waarschijnlijk afkomstig is van een naastgelegen zeugenbedrijf, meldt onderzoekscentrum Seges. Hoe de besmetting terecht is gekomen op het KI-station is niet duidelijk. Op het zeugenbedrijf is een recombinatie van twee vaccinvirussen ontstaan. Op het bedrijf werd het Unistrain vaccin afgewisseld met Suvaxyn. Afwisselen van vaccins of tegelijkertijd bij zeugen en biggen verschillende vaccins gebruiken, lijkt dan ook een risico. Recombinaties tussen vaccinvirussen onderling en ook tussen veldvirussen en vaccinvirussen komen bij PRRS vaak voor, blijkt uit meerdere onderzoeken in Frankrijk en Nederland. Die recombinatie-virussen zijn meestal minder virulent, ze veroorzaken minder verschijnselen. Maar op bedrijven die helemaal vrij zijn van PRRS en die niet vaccineren, kan introductie van een PRRS-virus - of dat nu meer of minder virulent is - altijd leiden tot soms ernstige verschijnselen.

Opgeschort

Vanwege de PRRS-uitbraak heeft het Deense Ministerie van Milieu en Voedselvoorziening als voorzorgsmaatregel ervoor gekozen het gebruik van een van de twee vaccins op te schorten. Het betreft Suvaxyn, het vaccin van Zoetis. De Europese geneesmiddelen autoriteit (EMA) heeft deze maatregel niet overgenomen. Buiten Denemarken kan Suvaxyn PRRS MLV gewoon toegepast blijven worden.

In een reactie geeft Zoetis aan dat ze niet achter de beslissing van de Deense autoriteiten staat. Suvaxyn PRRS MLV voldoet aan alle Europese wettelijke vereisten om kwaliteit, veiligheid en effectiviteit te waarborgen. Zoetis gaat er van uit dat ze de kwestie samen met de Deense en Europese autoriteiten de komende weken kunnen oplossen.

In Nederland

Ook in Nederland komen recombinaties van PRRS voor. Een situatie vergelijkbaar met Denemarken zal zich echter niet zo snel voordoen. Groot verschil met Denemarken is dat PRRS in Nederland algemeen aanwezig is en vrijwel alle bedrijven ook hun zeugen vaccineren om problemen te voorkomen. Een infectie die via sperma, de lucht, bezoekers of aanvoer van dieren op het bedrijf binnenkomt, zal waarschijnlijk minder grote schade veroorzaken doordat de zeugen bij een goed vaccinatieschema zijn beschermd tegen de gevolgen.

Maatregelen

Op de KI-stations in Nederland worden daarbij veel maatregelen genomen om een PRRS-besmetting via sperma te voorkomen. De meeste KI-stations voeren om te beginnen alleen PRRS-vrije beren aan. Beren blijven vervolgens lang in quarantaine en worden pas ingezet indien is aangetoond dat ze PRRS-vrij zijn. De PRRS-vrije KI-stations passen luchtfiltering toe. Om te checken dat er ondanks de strikte bio-security op de KI-stations toch niet op een of andere manier PRRS is binnengekomen, worden iedere twee weken bloedmonsters genomen van de beren. Een PCR-test toont aan of ze vrij zijn van het PRRS-virus. Als laatste stap wordt vlak voor het sperma vangen de temperatuur van de beren opgenomen. Bij een verhoogde temperatuur wordt de beer niet ingezet en direct gecontroleerd op PRRS. Ondanks al deze maatregelen is een honderd procent garantie op PRRS-vrij sperma niet te geven. Dat kan alleen met behulp van een PCR-test op het sperma.