PRRS-recombinatie beperken met goed management

Het PRRS-virus staat bekend als een virus dat vrij snel verandert. Dat kan onder andere door recombinatie. Dat wil zeggen dat er een nieuw PRRS-virus ontstaat, doordat verschillende PRRS-virussen onderling delen van elkaar uitwisselen. Dat kan gebeuren tussen PRRS-veldvirussen, maar ook tussen een PRRS-veldvirus en een PRRS-vaccin of tussen twee PRRS-vaccinstammen. Dit zit mede in de aard van dit RNA-virus en kan daarnaast plaatsvinden omdat de meeste PRRS-vaccins levende vaccins zijn.

Vorig jaar is een recombinatie tussen twee vaccinstammen opgetreden op een zeugenbedrijf in Denemarken. Dit nieuw ontstane PRRS-virus is op de een of andere manier terechtgekomen op een ki-station. Daar is het vrij lange tijd aanwezig geweest voordat het is ontdekt is (door beperkte monitoring) en vervolgens via sperma verspreid naar een aantal PRRS-vrije bedrijven. Op veertig van de zeshonderd bedrijven had dat flinke vruchtbaarheidsproblemen tot gevolg.

Meestal zwakker

De uitbraak in Denemarken was uitzonderlijk omdat deze laat werd ontdekt. Daarnaast leidt recombinatie van PRRS vrijwel nooit tot een nieuw PRRS-virus dat ernstige verschijnselen kan veroorzaken. Meestal is de nieuwe recombinatie juist zwakker.

Recombinatie van PRRS komt al zo lang voor als het PRRS-virus is gevonden. Dat is al bijna dertig jaar. Door nieuwe technieken wordt het alleen vaker gevonden dan vroeger.

Voorkomen met management

Recombinatie leidt dan wel meestal niet tot problemen, maar voorkomen dat het optreedt, is toch beter, stelde dierenarts David Llopart tijdens een webinar van Hipra. 'De varkenshouder heeft dat voor een deel zelf in de hand. Ten eerste is het advies om op het bedrijf altijd maar één PRRS-vaccin tegelijkertijd te gebruiken voor het beschermen van de varkens. Dus niet het ene merk vaccin voor de zeugen en een ander vaccin voor de biggen. Dan is de kans op recombinatie al veel kleiner', legde hij uit.

'Ten tweede is het van belang om geen dieren te vaccineren die ziek zijn door PRRS. Want dan is het risico op recombinatie aanwezig. Tegelijkertijd is juist de inzet van een levend PRRS-vaccin de enige maatregel die tijdens een uitbraak echt helpt. Uitbraken van PRRS moeten daarom zoveel mogelijk worden voorkomen', stelt Llopart. Het betekent dat je moet voorkomen dat er viruscirculatie is op het bedrijf. Dat begint met een goede aanpak bij de zeugen en daarna komt de biggenvaccinatie in beeld.'

Uitbraken voorkomen

Het vaccinatiebeleid van de zeugen en biggen moet er dus op zijn gericht om uitbraken te voorkomen. Met alleen vaccineren lukt dat niet altijd. Het is volgens Llopart belangrijk om ook de externe en interne biosecurity goed op orde te hebben om insleep en versleping van PRRS te voorkomen. Om die reden heeft Hipra een biosecurityapp ontwikkeld die specifiek gericht is op het opsporen van de risicofactoren voor PRRS. De app brengt in beeld wat er goed gaat en welke elementen van de bedrijfsvoering nog voor verbetering vatbaar zijn.